آزمایش تیروئید به عنوان یک آزمایش تشخیصی یکی از مهم ترین و پرکاربرد ترین آزمایش هاست. آزمایش بررسی غده تیروئید برای اندازه گیری میزان عملکرد غده ی تیروئید استفاده می شود.
آزمایش تیروئید یک گروه از آزمایشات خون می باشد که به منظور ارزیابی عملکرد غده تیروئید و تشخیص اختلالات تیروئیدی، انجام می شود. آزمایش تیروئید شامل اندازه گیری هورمون های تیروئیدی در خون می باشد. این هورمون ها مواد شیمیایی هستند که از طریق غده تیروئید ترشح شده و وظیفه ی تنظیم و کنترل متابولیسم بدن را بر عهده دارند.
غده ی تیروئید چیست؟
غده تیروئید یک غده ی کوچک و پروانه ای شکل است که در قسمت جلویی و پایین گردن و حنجره قرار دارد. تیروئید وظیفه ی کمک به تنظیم فرایند های مهم بدن مانند متابولیسم، دمای بدن، تولید انرژی، خلق و خو، گوارش، عملکرد و رشد مغز، عملکرد قلب و اخلاق را بر عهده دارد. این غده مسئول تنظيم سوخت و ساز بدن می باشد. این غده، دو هورمون اصلی تولید و ترشح می کند که تری یدوتیرونین T3 و تیروکسین T4 نام دارند.
بیماری های تیروئید
این بیماری ها شامل کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، تیروئیدیت، گواتر و… می باشند. بیماری های کم کاری یا پر کاری غده تیروئید به قدری شایع هستند که همه ی ما دست کم یک نفر را می‌شناسیم که دچار این بیماری ها باشد. اگر علائمی مانند ریزش مو، خشکی پوست، تغییرات ضربان قلب، بی نظمی قاعدگی، اختلال در خوابیدن یا بی خوابی لرزش دست و تغییر ناگهانی وزن دارید احتمال اینکه با مشکلات غده تیروئید مواجه شده باشید وجود دارد.
با داشتن کارت تخفیف بیمه آزمایشگاه سلامت کارت هزینه ی انجام آزمایش تیروئید، خون، ادرار و… را تا 30 درصد کاهش دهید.
اجزای آزمایش تیروئید
در آزمایش خون تیروئید T3 ،T4 و TSH اندازه گیری می شوند.
-
هورمون تیروکسین T4
غده تیروئید هورمونی به نام تیروکسین یا T4 تولید می کند. این هورمون در عملکرد بدن مانند رشد و متابولیسم نقش به سزایی دارد. تیروکسین T4 در دو شکل در بدن موجود است. عمده ی T4های موجود در جریان خون به پروتئین اتصال دارند اما برخی از T4های موجود به صورت آزاد هستند به این معنا که به پروتئین های موجود در خون متصل نیستند. T4 های آزاد همان نوعی هستند که در بدن و بافت ها مورد استفاده قرار می گیرند.
-
هورمون تری یدوتیرونین T3
در صورتی که در نتایج T4 و TSH اختلال وجود داشته باشد هورمون T3 اندازه گیری می شود. در این آزمایش سطح هورمون T3 در خون اندازه گیری می شود. هورمون T3 در حقیقت همان هورمون T4 است که در کبد یا کلیه به T3 تبدیل شده است. برای کاهش هزینه ها و صرفه جویی در وقت بیمار،هر ۳ هورمون در زامایش تیروئید اندازه گیری می شوند. سطح T3 در کم کاری تیروئید دیر تر کاهش می یابد، بنابراین برای ارزیابی بیمارانی که کم کاری تیروئید دارند یا غده ی تیروئید خود را به وسیله ی عمل جراحی برداشته اند، استفاده نمی شود.
-
هورمون تحریک کننده ی تیروئید TSH
در آزمایش تیروئید، TSH هورمون تحریک کننده ی تیروئید نیز در خون اندازه گیری می شود.
تولید هورمون تیروئید توسط هیپوفیز کنترل می شود. هیپوفیز یک غده ی درون ریز است و در ناحیه ی زیر مغز قرار دارد. هیپوفیز با استفاده از هورمون تحریک کننده ی تیروئید یا TSH بر غده ی تیروئید نظارت می کند. میزان هورمون تحریک کننده ی تیروئید TSH که هیپوفیز به جریان خون ارسال می کند به میزان هورمون های تیروئیدی در بدن بستگی دارد.
پرکاری و کم کاری تیروئید با TSH
اگر هورمون تیروئید کاهش پیدا کند، در این هنگام هیپوفیز TSH بیشتری تولید می کند تا به غده ی تیروئید دستور دهد که تولید هورمون ها را افزایش دهد. اگر T4 در جریان خون از حد مشخصی بالاتر رود، تولید TSH هیپوفیز نیز متوقف می شود. در کم کاری تیروئید مقدار TSH افزایش می یابد و در پرکاری تیروئید مقدار TSH کاهش می یابد.
با تهیه کارت تخفیف بیمه آزمایشگاه سلامت کارت تمامی آزمایش های تیروئید T3 ، T4 و TSH با 30 درصد تخفیف انجام دهید.
مشاهده نمایید: تفسیر آزمایش خون با بیمه آزمایشگاه سلامت کارت
تفسیر نتایج آزمایش تیروئید
بررسی دقیق و تشخیص اختلالات تیروئید به عهده ی پزشک متخصص می باشد، مطالب ارائه شده برای افزایش اطلاعات بیماران در نظر گرفته شده است.
- هورمون تیروکسین T4
مقدار طبیعی T4 آزاد 0/7 تا 2/1 ng/dL می باشد.
مقدار طبیعی T4 تام 5 تا 12 μg/dL می باشد.
- هورمون تری یدوتیرونین T3
مقدار طبیعی T3 آزاد 2 تا 4 pg/ml می باشد.
مقدار طبیعی T3 تام 80 تا 200 ng/dL می باشد.
- هورمون تحریک کننده ی تیروئید TSH
مقدار طبیعی TSH در بزرگسالان 0/4 تا 6/0 mIU/L واحد بین‌المللی میلی به ازای هر لیتر می باشد.
مقدار طبیعی TSH در دوران بارداری در ماه های مختلف متغیر است.
مقدار طبیعی TSH در ۳ ماهه ی اول بارداری: ۰/۲ تا ۲.۵ mIU/L
مقدار طبیعی TSH در ۳ ماهه ی دوم بارداری: ۰/۳ تا ۳ mIU/L
مقدار طبیعی TSH در ۳ ماهه ی سوم بارداری: ۰/۸ تا ۵/۲ mIU/L
سطح TSH طبیعی در افراد پیر از سن ۷۰ سال به بعد بالاتر از افراد جوان است.
انواع حالت های نتیجه ی آزمایش تیروئید
- TSH بالا، سطح هورمون های تیروئیدی T3 و T4 پایین: کم کاری تیروئید یعنی غده ی تیروئید مقدار کمی هورمون تیروئید تولید می کند.
- TSH بالا، سطح هورمون های تیروئیدی T3 و T4 پایین: تیروئیدیت یا التهاب تیروئید
- TSH بالا، سطح هورمون های تیروئیدی T3 و T4 طبیعی: کم کاری تیروئیدی تحت بالینی
- TSH بالا، سطح هورمون های تیروئیدی T3 و T4 بالا: پرکاری تیروئید ناشی از اختلال در هیپوفیز
- TSH پایین، سطح هورمون های تیروئیدی T3 و T4 بالا: پرکاری تیروئیدی اولیه
- TSH پایین، سطح هورمون های تیروئیدی T3 و T4 طبیعی: پرکاری تیروئید زودرس یا خفیف
- TSH پایین، سطح هورمون های تیروئیدی T3 و T4 پایین: کم کاری تیروئید ناشی از اختلالات مربوط به هیپوفیز.
مشاهده نمایید: کارت تخفیف آزمایشگاه با سلامت کارت
علائم پرکاری تیروئید
- عصبی بودن
- اضطراب
- لاغری بدون کاهش غذا یا رژیم غذایی
- تپش قلب
- مشکلات در خواب
- لرزش دست
علائم کم کاری تیروئید
- کم تحرکی و بی حالی
- خستگی
- افزایش وزن و چاقی بدون دلیل
- مشکلات گوارشی و یبوست
- مشکلات دوران قاعدگی مانند بی نظمی
- حساسیت نسبت به سرما
نکات قبل از انجام آزمایش تیروئید
برای بررسی غده ی تیروئید به نمونه ی خون وریدی نیاز می باشد. در نوزادان برای بررسی غده ی تیروئید از پاشنه ی پا نمونه ی خون گرفته می شود.
قبل از نمونه گیری، از مصرف غذا های چرب خودداری نمایید. غذای چرب بر نتیجه ی آزمایش تاثیر می گذارد.
ترجیحا قبل از انجام این آزمایش ناشتا باشید.
توصیه می شود در ساعات اولیه ی روز و صبح، نمونه گیری خون انجام شود.
در صورت بارداری به پزشک خود اطلاع دهید.
آیا قبل آزمایش تیروئید لازم است مصرف داروهای تیروئید قطع شود؟
در صورت ابتلا به بیماری های تیروئید و مصرف دارو، برای انجام آزمایش نیاز نیست مصرف قرص را قطع کنید. در این شرایط، توصیه می شود تنها در روز آزمایش قرص و داروی تیروئید را مصرف نکنید و نمونه گیری قبل از مصرف دارو باشد.
با تهیه ی کارت تخفیف آزمایشگاه هزینه های انواع آزمایش را تا 30 درصد کاهش دهید. برای مشاهده ی آزمایشگاه های طرف قرارداد در استان های تهران و البرز به وب سایت سلامت کارت مراجعه نمایید.