آزمایش خون یکی از مهم‌ترین راه های بررسی سلامت بدن، پیشگیری و درمان به موقع بیماری و ناهنجاری ها است. اکثر افراد تمام آزمایشات تشخیصی را در واژه آزمایش خون جای می دهند اما صدها نوع آزمایش متفاوت وجود دارد که از راه نمونه خونی انجام می شود.
آزمایش خون در واقع بررسی پروفایل خونی هر شخص است که در آزمایشگاه های مجهز و تخصصی با استفاده از نمونه‌های خونی تهیه شده از افراد انجام می گیرد. با بررسی فاکتور های موجود خون، می‌توان عملکرد اندام های مختلف بدن مانند قلب، کبد، کلیه و تیروئید را مورد بررسی قرار داد. همچنین با تست نمونه خون می توان به عوامل عفونی و اختلالات ژنتیکی نیز پی برد. با تهیه ی کارت تخفیف آزمایشگاه سلامت کارت هزینه ی تمامی آزمایش های تشخیص طبی و آزمایش ژنتیک را تا 30 درصد کاهش دهید.
قبل از آزمایش خون چه کارهایی را باید انجام دهیم؟
به طور معمول برای انجام بعضی از آزمایشات خونی شرایط و آمادگی های قبلی نیاز است. افراد با دستور پزشک و یا با راهنمایی آزمایشگاه، باید نکات قبل از نمونه گیری را رعایت کنند. رعایت این نکات در آزمایش خون باعث دقیق تر شدن جواب آزمایش فرد می‌شود. بعضی از آزمایشات نیاز به ناشتا بودن دارند و یا قبل از انجام آزمایش، برخی داروهای خاص مصرف نشود زیرا این داروها می‌توانند بر نتایج نهایی آزمایش تاثیر بگذارد برای مثال داروهای هورمونی، آنتی‌بیوتیک و…
چرا بعضی از آزمایش خون به ناشتا بودن نیاز دارند؟
تغذیه فرد شامل یک سری ویتامین، پروتئین و سایر مواد مغذی می باشد. این غذاها بر سطح فاکتور های مختلف خون تاثیر می گذارد مثلا سطح قند خون، به ویژه سطح گلوکز بعد از خوردن غذا به طور موقت بالا می‌رود و سپس به صورت آهسته کاهش پیدا می‌کند به همین علت برای آزمایش قند خون باید ناشتا بود. ناشتا بودن به مدت ۸الی ۱۲ ساعت، تضمین می کند که نتایج تست های صورت گرفته مستقل از این نوسانات می باشد. بدین ترتیب نتایج تست ها از بالاترین سطح دقت برخوردار می باشند. تست های متداول که نیازمند ناشتا بودن به شرح زیر می باشند.
- تست کلسترول
- قند خون
- عملکرد کبد
- عملکرد کلیه
- پنل متابولیکی پایه
- گلوکوز
مدت زمان آماده شدن نتیجه آزمایش
ممکن است جواب آزمایش از چند دقیقه تا چند روز به زمان و بررسی نیاز داشته باشد. برای تشخیص گروه خونی زیر یک ساعت و برای آزمایشات کشت به چند روز زمان نیاز است.
با تهیه کارت آزمایشگاه سلامت کارت هزینه ی انواع آزمایش خون را تا 30 درصد کاهش دهید.
متداول ترین انواع آزمایش خون
شمارش کامل سلول های خونی CBC
آزمایش خون یا شمارش کامل سلول‌های خونی CBC یا Complete Blood Count متداول‌ترین آزمایش و بخش اصلی چکاپ کامل می باشد. به صورت عامیانه به شمارش کامل سلول های خونی آزمایش خون می‌گویند. برای انجام آزمایش شمارش کامل سلول های خون نیاز نیست فرد ناشتا باشد و جواب آن طی ۲۴ ساعت آماده است.
در آزمایش CBC انواع و تعداد سلول‌های خون از جمله گلبول‌های قرمز RBC، گلبول‌های سفید WBC و پلاکت‌ها PLT اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش برای تعیین وضعیت سلامتی، غربالگری برخی بیماری‌ها مانند کم خونی، سرطان خون، مالاریا، عفونت و همچنین ارزیابی وضعیت تغذیه انجام می شود.
آزمایش CBC برای کم خونی
پزشک برای تشخیص کم خونی بدن، معمولاً آزمایش CBC تجویز می‌کند. ممکن است تعداد آزمایش های مورد نیاز برای تشخیص کم خونی به آزمایش هموگلوبین و هماتوکریت H و H محدود شود.
پنل متابولیکی پایه
به مجموعه آزمایش هایی که به کمک آن عملکردهای مهم بدن را مورد ارزیابی قرار می گیرد، پنل متابولیک پایه می‌گویند. برای انجام آزمایش پنل متابولیکی ممکن است از فرد درخواست شود قبل از خون دادن، برای مدت زمان مشخصی ناشتا باشد. معمولاً نتیجه ی آزمایش پنل متابولیکی پایه در کمتر از ۲۴ ساعت آماده می‌شود. پنل متابولیک پایه از چند آزمایش خون تشکیل شده شامل موارد زیر است.
- نیتروژن اوره خون BUN
میزان نیتروژن در خون را اندازه گیری می شود تا عملکرد کلیه ها مورد ارزیابی قرار گیرد
- کراتین
نحوه ی عملکرد کلیه را مشخص می‌کند
- گلوکز
میزان قند خون را می‌سنجد اگر میزان گلوکز از حد طبیعی بالا یا پایین تر باشد، نشان دهنده ی میزان قند خون تا چه حد از کنترل خارج شده است.
- آلبومین
پروتئینی که با بیماری کلیه و کبد دچار تغییر می‌شود
- CO2 کربن دی اکسید یا بی کربنات
مربوط به عملکرد کلیه و ریه می باشد
- کلسیم
مشکل سنگ کلیه، پاراتیروئید یا غده ای در گردن را نشان می دهد
- سدیم
یکی از نمک های موجود در بدن که تعادل آب در بدن را نشان می دهد
- پتاسیم
میزان پتاسیم در خون را مورد اندازه‌گیری قرار می دهد. کاهش سطح پتاسیم، یکی از دلایل شایع گرفتگی عضلات است.
- کلراید
این آزمایش به منظور بررسی وضعیت الکترولیت بدن و تعادل اسیدی قلیایی انجام می‌شود تعادل الکترولیت برای عملکرد طبیعی سیستم عضلانی، قلب و، عروق و اعصاب ضروری است.
پنل چربی
آزمایش پنل چربی سطح اسید های چرب مختلف را در خون ارزیابی می کند. این مقادیر تعیین کننده سلامت بدن از نظر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی است. تجمع چربی در رگ ها منجر به انسداد عروق می شود و سکته قلبی را در پیش خواهد داشت. در صورت انجام به موقع این آزمایش و ارائه ی راه های درمان توسط پزشک، خطر بیماری های قلبی همانند سکته دفع خواهد شد. درحقیقت آزمایش پنل های چربی، برای اندازه گیری میزان کلسترول بدن به کار می‌روند. غلظت های لیپوپروتئین پرچگال HDL و لیپوپروتئین کم چگال LDL در زیرمجموعه این آزمایش قرار دارند. نتیجه ی آزمایش پنل چربی طی مدت ۲۴ ساعت آماده می شود.
آزمایش خون بارداری
به طور کلی آزمایش بارداری به دو نوع کمی و کیفی تقسیم می شود. آزمایش کیفی، دو نتیجه بلی یا خیر را نسبت به باردار بودن فرد را نشان می‌دهد. آزمایش خون کمی برای پاسخگویی به مقدار گنادوتروپین کوریونیک انسانی HCG مورد بررسی قرار می گیرد این هورمون در طول بارداری تولید می شود.
زمان مورد نیاز تا مشخص شدن نتایج آزمایش بارداری متغیر است و از چند ساعت تا دو الی سه روز طول خواهد کشید. آزمایش خون بارداری بیشتر از آزمایش ادرار آن طول خواهند کشید. نتیجه آزمایش ادرار بارداری طی چند دقیقه مشخص می‌شود، اما سطح دقت آن کمتر است.
آزمایش تیروئید
آزمایش تیروئید، برای تعیین میزان هورمون محرک تیروئید TSH به کار می‌رود. سایر پارامترهای اندازه‌گیری شده در آزمایش تیروئید عبارتند از افزایش T3، تیروکسین T4 و شاخص عاری از T4 که با اسم T7 هم از آن یاد می‌شود. نتایج طی یک روز تا یک هفته آماده می شود.
تست آنتی بادی Ab
آنتی بادی بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن به شمار می رود. آنتی بادی ها از جنس پروتئین های ایمونوگلوبولین می باشد و به محافظت بدن در برابر ویروس ها، باکتری ها، مواد شیمیایی یا سموم کمک می کنند. این آنتی بادی ها انواع مختلفی نظیر IgM ،IgG ،IgA و IgE دارند. آنتی بادی پس از آلوده شدن یا واکسیناسیون توسط سیستم ایمنی بدن ایجاد می شود. برای تشخیص عفونت به ویروس کرونا یا کووید 19 نباید از آزمایش های آنتی بادی استفاده شود، مگر در مواردی که آزمایش ابتلا به ویروس به تاخیر افتاده باشد. تست آنتی بادی برای تشخیص موارد زیر نیز به کار می رود.
- قرار گیری در معرض عامل عفونی
- سطح ایمنی بدن در برابر میکروارگانیسم های خاص
- تشخیص بیماری خود ایمنی
- واکنش در برابر انتقال خون
- بررسی پس زدن پیوند عضو
- آلرژی
- بررسی روند عفونت یا روند بیماری‌های خود ایمنی
با تهیه کارت دندانپزشکی، زیبایی و آزمایشگاه سلامت کارت از 30 درصد تخفیف برای انجام انواع آزمایش خون در آزمایشگاه های مجهز تهران و البرز بهرمند شوید. تنها کافیست با مراجعه به وب سایت سلامت کارت درخواست خود را ثبت نمایید. مشاورین سلامت کارت 24 ساعته آماده ی پاسخگویی به شما مشتریان عزیز می باشند.