آزمایش ast یا اسپارتات ترانس آمیناز (AST) و مقدار نرمال SOGT برای تشخیص فعالیت صحیح آنزیم مهمی در سلول کبد به نام ast است که عملکردش تجزیه اسیدهای آمینه و رساندن پروتئین لازم به بافت های بدن است.AST به همراه ALT مورد سنجش قرار میگیرد؛ چون این دو آنزیم هر دو در کبد و سایر اعضاء بدن وجود دارند و یکسری تبدیل ها را در کبد و سایر بافتهای بدن انجام میدهند و مقدار آن باید در سطح خون پایین باشد؛ اما اگر سطح ast در خون بیش از حد بالا یا بیش از حد پایین شود، نشان دهندۀ آسیب به سلول های کبدی، مشکلات کبدی و آسیب های ماهیچه ای در سایر اندام هاست.
مواقع ضروری انجام آزمایش ast
علائم خطرسازی مانند چاقی، دیابت، مصرف زیاد الکل، سابقۀ زیاد خانوادگی مانند مشکلات کبدی و مصرف بعضی داروها و علائم مشهودی مانند زردی، خستگی، تورم، بروز لک، خارش مکرر، تهوع، کاهش وزن شدید، ضعف و خستگی، ادرار تیره رنگ، مدفوع روشن، یرقان و زردی چشم، تورم در مچ پا و پاها، کمبود اشتها، ضعف، درد معده و … منجر به انجام تست ast میشود.
علت انجام تست AST
از آزمایش AST برای تشخیص سطح آنزیم و پروتئین های خاصی که در کبد دچار مرگ سلولی شدهاند و به خون راه پیدا کردهاند استفاده میشود تا مشخص شود که برای کبد چه اتفاقی افتاده است؛ چون اگر این آنزیم وارد خون شود، نشان از مشکلات کبدی، عفونتهای کبدی مانند هپاتیت، سیروز یا زخم کبد است. این آزمایش به همراه آزمایش های دیگر مانند alt و cmp مشخص می شود.
البته، Ast آنزیم مخصوصی است که نه تنها در کبد بلکه در قسمت محدودی از ماهیچه ها و گلبول های قرمز هم وجود دارد و به همین دلیل نمیتوان با بالارفتن سطح آنزیم ast صددرصد مطمئن شد که حتماً مشکل کبدی وجود دارد. در این زمان از آزمایش های دیگر مانند ALT برای تشخیص عملکرد سلول های طبیعی و غیرطبیعی در گردش خون برای تشخیص سایر مشکلات همچون سرطان از آزمایش لنفوسیت یا تشخیص آنزیم های دیگر مانند Bill ، ALP، GTT برای تشخیص التهاب های سایر اعضا مانند صفرا درخواست میشود.
کار آنزیم ast چیست؟
در کبد هسته ای وجود دارد که پر از آنزیم است که دو تا از آنزیم های مهم آن ast و alt است که کارشان پاک کردن سموم، چربی ها و ارسال پروتئین به سایر اعضای بدن است و به غیر از کبد در ماهیچه های قلبی، کبد، مغز، عضلات و گلبول های قرمز هم وجود دارند.
چه افرادی باید تست ast بدهند؟
- چاقی و اضافه وزن شدید
- سابقه خانوادگی بیماری کبد
- نوشیدن الکل زیاد
- مصرف داروهای خاص
- دیابت
- قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت
تفسیر آزمایش AST / sgpt
سطوح ast معمولا در گزارش آزمایش برحسب واحد لیتر (U/L) یا واحد بین المللی ((IU/L نشان داده میشود که بر حسب سن، جنس، نژاد، وزن و … مورد ارزیابی قرا می گیرد که تعداد آنزیم های نرمال براساس جنسیت حد آن بین 10 تا 31 در زنان و در مردان بین 14 تا 37 است. زنان معمولاً سطح پایینتری از مردان دارند و افراد مسن سطح ast آن کمی بالاتر از محدوده طبیعی بزرگسالان قرار دارد.
آزمایش AST گاهی به همراه الگوی تصویری مشخص میشود که درجه ارتفاع آن مشخص میکند که مشکلات بالینی دقیقاً در کجای بدن در حال اتفاق است و برای دریافت اطلاعات دقیق تر آنزیم آلانین ترانس آمیناز را به همراه altبررسی میکنند. زمانی که سطح ast نسبت به alt بیشتر باشد، یکی از نشانه های آسیبی است که الکل به کبد زده است.
سطح طبیعی ast/alt بزرگسالان جدول 1-1
سطح نرمال واحد در لیتر(زنان) | سطح نرمال واحد در لیتر (مردان) | نوع آزمایش |
10 تا 31 | 14 تا 37 | (AST)SGOT |
4 تا 32 | 4 تا 40 | (ALT) SGPT |
سطح طبیعی ast/alt در کودکان جدول 2-1
سطح نرمال واحد در لیتر(از 3 تا نوجوانی) | سطح نرمال واحد در لیتر(1 تا 3 سال) | سطح نرمال واحد در لیتر (نوزادان) | نوع آزمایش |
10 تا | 20 تا | 47 تا | (AST)SGOT |
5 | 5 | 13 تا 45 | (ALT) SGPT |
بالا بودن آزمایش ast
اگر نتیجه آزمایش AST بیشتر از حد طبیعی و در حدود 10 برابر بالاتر از حد طبیعی باشد؛ برای مثال 500 واحد در لیتر باشد، نشانهای از بیماری هایی است که در زیر بدان اشاره میشود:
- آسیب کبدی ناشی از تجمع چربی
- آسیب کبد ناشی از مصرف الکل
- آسیب کبد ناشی از مصرف داروها و سموم
- وجود تومورهای بزرگ در کبد
- کمبود اکسیژن یا جریان خون در کبد
- انسداد صفراوی
- سیروز کمبود عملکرد به دلیل اسکار شدید کبد
- هپاتیت شدید
- زخم کبد
- برخی از انواع سرطان
- حمله قلبی یا نارسایی قلبی
- آسیب کلیه یا ریه
- بارداری
- آسیب عضلانی
- افزایش آهن در بدن
- کم کاری تیروئید
- اختلال در انسولین سازی بدن
- اختلال در سیستم مرکزی عصبی بدن
پایین بودن ast در خون
- اگر سطح ast در خون پایین باشد، ممکن است علائمی مثل ردی از خون در ادرارتان ممشاهده کنید که به دلیل مصرف بعضی از داروها و کمبود ویتامین است که خطرناک نیست و وضعیت بدن تا حدودی حالت طبیعی دارد و عمدهترین دلایل آن به شرح زیر است:
- کمبود ویتامین B6
- استفاده از بعضی داروها
آزمایش های ضروری برای تشخیص مشکلات کبدی و سایر مشکلات
- ALT
- CMP
- LDH
- Bill
نتایج تست AST
مطالبی که از نتایج آزمایش AST ارائه شد، نرمال بودن آن وابسته به شرایط فرد، سن، سلامتی و سوابق بیماری فرد وابسته است که حتماً باید توسط پزشک هر نوع آزمایشی تفسیر شود و در صورت مشکل حتماً باید توسط متخصص گوارش، کبد و آندوسکوپی تشخیص دقیق داده شود.