اتوپلاستی یا جراحی زیبایی گوش یکی از روش‌های جراحی است که برای اصلاح شکل ظاهری گوش‌ها انجام می‌شود. این عمل مشکلاتی مثل برجسته بودن بیش از حد گوش‌ها، بزرگ بودن غیرعادی آن‌ها یا بدشکلی‌های مادرزادی یا اکتسابی را برطرف می‌کند. حتی در مواردی که گوش‌ها به دلیل ضربه یا آسیب‌دیدگی تغییر شکل داده‌اند، اتوپلاستی راه‌حل مناسبی برای اصلاح ظاهری گوش است.
این جراحی با ایجاد تغییراتی ظریف اما مؤثر می‌تواند، ظاهر گوش‌ها را متعادل‌تر و هماهنگ‌تر با چهره کند؛ در نتیجه باعث افزایش اعتماد به نفس در فرد شود. از آن‌جا که نتایج اتوپلاستی دائمی هستند، بسیاری از افراد آن را یک گزینه مطمئن و مؤثر برای بهبود ظاهر گوش‌هایشان می‌دانند.
روش های مختلف در عمل اتوپلاستی
روش‌های جراحی اصلاح گوش‌های برجسته (اتوپلاستی) معمولاً در یک یا بیشتر از دسته‌های جراحی زیر قرار می‌گیرند:
دستۀ اول: برداشتن پوست و پوشش غضروفی با استفاده از بخیه‌های کششی
دستۀ دوم: تکنیک‌های برداشتن غضروف
دستۀ سوم: تکنیک‌های برش غضروفی که هدف آن‌ها شکستن “فنر داخلی” غضروف است (این تکنیک‌ها می‌توانند شامل خرد کردن، خط‌گذاری، سایش و خراشیدن باشد).
دستۀ چهارم: برداشتن بافت نرم بدون تراشیدن غضروف کف کونکا (ناحیه کاسه گوش) برای عقب بردن آن
دستۀ پنجم: تکنیک‌های بخیه‌زنی برای “مقاوم‌سازی” یا جابجایی ساختار گوش برای نشان دادن حالت طبیعی‌تر (این روش شامل تکنیک‌های بخیه‌زنی بدون برش می‌شود).
به‌طور کلی، روش‌هایی که در بالا طبقه‌بندی شده‌اند، به ترتیب شدت جراحی از کم به زیاد آمده‌اند. به عبارت دیگر، تکنیک بخیه‌زنی معمولاً کمتر تهاجمی است و روش‌های تهاجمی‌تر دیگری مانند بریدن غضروف است که جزء عمل های تهاجمی است و برداشتن و هر تغییر آن دیگر قابل بازگشت نیست. به همین دلیل، بیشتر جراحان اتوپلاستی در سلامت کارت ترجیح می‌دهند که از تکنیک‌های محافظه‌کارانه در استفاده از غضروف استفاده کنند و فقط در موارد ضروری از این روش استفاده می‌شود.
برای دستیابی به نتایج مطلوب، روش اتوپلاستی را به‌صورت سیستماتیک و گام‌به‌گام از طریق رویکرد پشتی گوش انجام می‌دهند. این رویکرد بر اساس ارزیابی دقیق پیش از عمل و در حین عمل برای برطرف کردن هر نوع نقص در گوش است تا بتوان یک برنامه جراحی خاص و شخصی را طراحی و اجرا کرد.
یک روش مؤثر شامل برداشتن مقدار متغیری از پوست و بافت نرم پشت گوش است که با مدیریت غضروف شامل عقب بردن کونکا و سپس شکل‌دهی به آنتی‌هلیکس به‌طور دائم انجام می‌شود و پس از آن، قسمت گوشه پایین گوش (کاودا هلیکس) را بررسی می کنند؛ همچنین ناحیه فوسا مثلثی (fossa triangularis) در صورت برجستگی بالای گوش اصلاح می‌شود. در نهایت، هرگونه جراحی اضافی مانند کاهش لابول (لوب گوش)، هلیکس و اسکافا انجام می‌شود.
اصلاح بیش از حد در حین عمل نه تنها ضروری است؛ بلکه در واقع برای رضایت بلندمدت بیماران بسیار حیاتی است؛ زیرا بازگشت کشسانی پوست پس از عمل ممکن است تا ۴۰٪ از اصلاحات را از بین ببرد. اصلاح کمتر معمولاً از نظر بیماران به‌عنوان شکست جراحی تعبیر می‌شود؛ بنابراین اصلاح باید قابل قبول و مشخص باشد
. پیش‌بینی بازگشت کشسانی غضروف گوش، به‌ویژه در ناحیه بالای گوش، اغلب می‌تواند از ایجاد نتایج ناخوشایند جلوگیری کند. حتی در موارد نقص یک‌طرفه، جراحی دوطرفه معمولاً توصیه می‌شود؛ زیرا نیروهای بازگشتی مشابه باید به‌طور معادل روی هر دو گوش اعمال شوند تا نتیجه‌ای متقارن حاصل شود. به‌طور کلی، ابتدا گوش بیشتر آسیب‌دیده عمل می‌شود، زیرا هرگونه تنظیمات جزئی در انتهای جراحی بر روی گوش کمتر آسیب‌دیده راحت‌تر است.
در تکنیک عمل اصلاحی گوش، بخیه‌ها به‌طور دائمی برای اصلاح موقعیت گوش استفاده می‌شوند تا از بازگشت حالت قبلی جلوگیری کنند. این نکته برای همه روش‌های جراحی که از بخیه استفاده می‌کنند، ضروری است. بخیه‌ها باید به ترتیب خاصی قرار بگیرند تا بهترین نتیجه حاصل شود.
اولین بخیه در قسمت بالایی حفره مثلثی پشت گوش (فوسا مثلثی) قرار می‌گیرد و از پوست پشت گوش عبور می‌کند. این بخیه به‌طور موقت بسته نمی‌شود و تا زمانی که بقیه بخیه‌ها قرار داده شوند، باز می‌ماند. این بخیه باعث می‌شود که گوش به سمت پشت و بالا کشیده شود تا غضروف گوش به اشتباه به کانال شنوایی فشار نیاورد. همچنین باید اطمینان حاصل کرد که بخیه‌ها به‌درستی و به‌طور عمیق در لایه‌های مختلف قرار گیرند.
پس از آن، بخیه‌های دوم و سوم در بخش‌های میانه و پایین گوش قرار می‌گیرند تا غضروف گوش را به سمت پشت و بالا بکشد. این بخیه‌ها باید به‌طور محکم و به‌درستی در لایه‌های مختلف پوست و غضروف قرار بگیرند تا تثبیت دائمی ایجاد شود. پس از قرار دادن تمامی بخیه‌ها، آن‌ها باید به ترتیب خاصی محکم شوند تا اصلاحات نهایی در گوش ایجاد شود و از به وجود آمدن تغییرات نادرست جلوگیری شود.
نکات مهمی که باید در نظر گرفته شوند:
- هرگونه کشیدگی زیاد می‌تواند باعث ایجاد شکل غیرطبیعی به نام “گوش تلفنی” شود. همچنین، باید از کشیدن بیش از حد بخیه‌ها در ناحیه میانه گوش پرهیز کرد؛ زیرا این کار باعث ایجاد مشکل در شکل کلی گوش می‌شود.
- اگر در صورتی که گوش به‌طور طبیعی برجسته باشد و بخیه‌ها نتوانند آن را به‌طور کافی اصلاح کنند، ممکن است نیاز به برش اضافی در قسمت‌های خاصی از گوش باشد. این برش‌ها باعث می‌شود که گوش به شکل مطلوب‌تری درآید بدون اینکه آسیب زیادی به پوست وارد شود.
در نهایت، استفاده از تکنیک‌های مناسب و تصمیمات دقیق در طول جراحی اتوپلاستی می‌تواند از مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و نتیجه‌ای طبیعی و زیبا ایجاد کند.
فیلم از روش جراحی اتوپلاستی برای اصلاح گوش های پروانه ای
نحوه بخیه زدن در اتوپلاستی و اصلاح موقعیت ضد هلیکسی (Antihelix Repositioning)
در این قسمت، هدف از اصلاح ضد هلیکسی (Antihelix) و نحوه قرار دادن بخیه‌ها توضیح داده شده است. در این روش، جراح باید موقعیت بخیه‌ها را با توجه به فشار خارجی که با انگشت وارد می‌کند، تنظیم کند تا بهترین نتیجه را بگیرد. بخیه‌ها باید به اندازه کافی محکم باشند تا از بیرون کشیده شدن آن‌ها جلوگیری کنند، اما نباید آنقدر بزرگ باشند که باعث پیچ خوردن غضروف گوش شوند.
برای ایجاد یک خط منحنی نرم و طبیعی در ضد هلیکسی، جراح ابتدا بخیه‌ها را در قسمت‌های بالایی و پایینی گوش قرار می‌دهد. این کار به‌عنوان «نقاط شروع» عمل می‌کند و به جراح کمک می‌کند تا خط منحنی را به تدریج بسازد. این رویکرد بهتر از شروع از وسط ضد هلیکسی است، زیرا ممکن است باعث ایجاد یک گودی یا چین غیرطبیعی در آن ناحیه شود.
بخیه‌های ابتدایی از قسمت بالای گوش به سمت قسمت پایین قرار داده می‌شوند. سپس بخیه‌های میانه گوش، به‌طور مورب قرار می‌گیرند تا منحنی ضد هلیکسی به‌طور طبیعی و پیوسته شکل بگیرد. جراح باید به دقت و با حوصله این بخیه‌ها را محکم کند تا نتیجه نهایی طبیعی و صاف باشد و از ایجاد یک خط تیز یا “پست” مانند جلوگیری کند.
این روش به‌طور خاص به نحوه قرار دادن بخیه‌ها توجه دارد. باید بخیه‌ها با فاصله‌های مناسب از هم قرار بگیرند. معمولاً فاصله بین بخیه‌ها حدود 2 میلی‌متر است و فاصله بین بخش‌های مختلف بخیه باید 1 سانتیمتر باشد. این فاصله‌ها به ایجاد یک منحنی مناسب کمک می‌کند و از ایجاد چین‌خوردگی یا برجستگی‌های غیرطبیعی جلوگیری می‌کند.
این روش به‌طور خاص به نحوه قرار دادن بخیه‌ها توجه دارد. باید بخیه‌ها با فاصله‌های مناسب از هم قرار بگیرند. معمولاً فاصله بین بخیه‌ها حدود 2 میلی‌متر است و فاصله بین بخش‌های مختلف بخیه باید 1 سانتیمتر باشد. این فاصله‌ها به ایجاد یک منحنی مناسب کمک می‌کند و از ایجاد چین‌خوردگی یا برجستگی‌های غیرطبیعی جلوگیری می‌کند.
اگر بخیه‌ها خیلی نزدیک به هم باشند، ممکن است باعث شل شدن و گود شدن غضروف شوند که نتیجه‌ای غیرطبیعی خواهد داشت. همچنین، اگر بخیه‌ها خیلی دور از هم یا نزدیک لبه گوش قرار بگیرند، ممکن است باعث به‌وجود آمدن شکلی صاف یا «ستون عمودی» در ضد هلیکسی شود.
این روش همچنین به ایجاد تقارن در هر دو گوش کمک می‌کند، زیرا تعداد و فاصله دقیق بخیه‌ها در هر گوش رعایت می‌شود.
بعد از تنظیم موقعیت غضروف گوش (کنچا)، ممکن است نیاز به اصلاح ضد هلیکسی کاهش یابد. برای اصلاح ضد هلیکسی (که معمولاً به شکل طبیعی خود در ناحیه پشت گوش نیست)، از بخیه‌های خاصی استفاده می‌شود. این بخیه‌ها به‌طور افقی و دقیق در محل‌هایی خاص قرار می‌گیرند و هدف این است که چین‌خوردگی طبیعی ضد هلیکسی ایجاد شود.
در این روش، از چهار بخیه افقی از نوع “مسترد” استفاده می‌شود. این بخیه‌ها باید از لایه‌های مختلف غضروف و لایه پوششی جلو (پری‌کاندریوم) عبور کنند، بدون اینکه به پوست خارجی گوش فشار بیاورند یا آن را ثابت کنند. مهم است که این بخیه‌ها به‌درستی در لایه‌های غضروف قرار گیرند تا از بیرون کشیده شدن بخیه‌ها جلوگیری شود. اگر بخیه‌ها خیلی سطحی و نزدیک به پوست قرار داده شوند، ممکن است باعث زخم و عوارض دیگر شوند.
برای کمک به قرار دادن بخیه‌ها در قسمت‌های بالایی گوش (محل‌هایی که دسترسی به آن‌ها سخت‌تر است)، ممکن است از یک برش کوچک در عمل اتوپلاستی استفاده شود تا دسترسی به نواحی مورد نظر آسان‌تر شود. این کمک می‌کند تا بخیه‌ها به‌درستی در مکان مناسب قرار بگیرند و نتیجه طبیعی‌تر شود.
در این روش، در اکثر مواقع، نیازی به ابزارهای خارجی مانند رنگ یا بخیه‌های موقت نیست. متخصصین این روش اتوپلاستی به‌طور دستی و با استفاده از انگشت خود، به‌دقت محل دقیق بخیه‌ها را مشخص می‌کنند. این کار باعث می‌شود که آسیب کمتری به بافت گوش وارد شود و نتیجه جراحی طبیعی‌تر و بهینه‌تر باشد.
در این قسمت، روش‌های خاصی برای قرار دادن بخیه‌ها در جهت اصلاح شکل گوش توضیح داده شده است. معمولاً گوش‌ها به طور طبیعی کاملاً متقارن نیستند، بنابراین در جراحی باید قرار دادن بخیه‌ها به‌طور اختصاصی برای هر گوش انجام شود تا بهترین نتیجه را با کمترین احتمال ایجاد مشکلاتی مثل “شکل ستون عمودی” (vertical post deformity) بدست آورد.
برای ایجاد یک انحنای طبیعی در گوش، بخیه‌ها باید با مرکز گوش (کانچا) هماهنگ باشند. به این معنی که فاصله بین بخش بالای هر بخیه باید بیشتر از فاصله بین بخش پایینی هر بخیه باشد، تا خط بخیه‌ها به شکل مورد نظر ضد هلیکسی (antihelix) شکل بگیرد. این کار باعث می‌شود که بهترین انحنای طبیعی برای گوش ایجاد شود.
در صورتی که گوش دارای برجستگی زیادی در بخش کانچا باشد، این برجستگی را می‌توان با “چرخاندن” بخش اضافی کانچا به ضد هلیکسی اصلاح کرد. این کار با تنظیم دقیق محل بخیه‌ها در قسمت‌های کانچا و اسکافا (scapha) انجام می‌شود.
بعد از قرار دادن بخیه‌ها در محل‌های مناسب برای هر گوش، اندازه‌گیری‌هایی دوباره برای اطمینان از هم‌راستایی صحیح انجام می‌شود. در طول جراحی، هدف این است که فاصله‌های معینی از گوش به سر به‌طور صحیح ایجاد شود تا گوش‌ها متقارن و به‌درستی اصلاح شوند.
برای جلوگیری از آسیب به گوش یا ایجاد شکل‌های غیرطبیعی، مهم است که بخیه‌ها در محل‌های صحیح قرار گیرند و بیش از حد سفت نشوند. همچنین، نباید بخیه‌ها آنقدر سفت شوند که لبه‌های گوش (هلیکسی) به سمت ضد هلیکسی کشیده شوند، زیرا این باعث تغییر شکل غیرطبیعی گوش خواهد شد.
نکته مهم دیگر این است که باید بخیه‌ها طوری بسته شوند که اثر “کشیدن نخ” روی پوست پشت گوش (در محل برش) ایجاد نشود. این حالت می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند زخم، عفونت، یا خروج زودهنگام بخیه‌ها شود.
