آزمایش بازوفیل (basophil) با علامت اختصاری Bas برای تعیین سطح طبیعی یا غیر طبیعی بودن سیستم دفاعی بدن با گلبول سفید نشان داده میشود. بازوفیلها سلول هایی با قطر 8 تا 10 میکرومتر یک درصد از تعداد گلبول های سفید در خون را تشکیل میدهند و کارشان حرکت به سمت بافتهای آسیب دیده است و با عفونت های انگلی، ویروسی، باکتریایی و قارچی مبارزه و از لخته شدن خون جلوگیری میکنند؛ همچنین جریان خون را بهبود میدهند و بر روی شرایط و واکنشهای آلرژیک، بیماریهای خود ایمنی و مبارزه با برخی سرطانهای اولیه تأثیر میگذارند و مقابله میکنند.
بازوفیل در بافت نرم مغز استخوان تولید میشود و اگر میزان تولید آن کاهش یا افزایش پیدا کند، فرد دچار علائم خاصی میشود که در ادامه با عملکرد آن، میزان طبیعی بازوفیل در خون و اثرات بلا رفتن بازوفیل و پایین آمدن بازوفیل در خون توضیح مفصلی ارائه میشود.
عملکرد بازوفیل در گلبول سفید
بازوفیل جزئی از خانواده لکوسیت در گلبول سفید مربوط به سیستم دفاعی بدن است که پنج نوع گلبول سفید وجود دارد که کمترین و کوچکترین جزء آن بازوفیل است و به همراه آزمایشهای دیگر مثل آزمایش لنفوسیت هم انجام میشود.
میزان لکوسیت در گلبول سفید
- نوتروفیل ها: بین 40 تا 60 درصد
- لنفوسیت ها: 20 تا 40 درصد
- مونوسیت ها: 2 تا 8 درصد
- ائوزوفیل ها: 1 تا 4 درصد
- بازوفیل ها: 0% تا 3 درصد
زمانی که فرد دچار واکنش های آلرژیک شود یا مشکلات به وجود آید که نیاز به بهبود جریان نخون است، بازوفیل دو آنزیم هیستامین و هپارین را در بدن آزاد میکند که هیستامین موجب بزرگ شدن عروق خون میشود تا جریان خون و ناحیه آسیب دیده بهبود یابد؛ همچنین در برابر واکنشهای آلرژیک مانند خارش پوست، آبریزش بینی و چشم به سرعت با ترشح هیستامین در برابر آن ایستادگی میکند و در شرایط خاص با تولید هپارین از لخته شدن سریع خون جلوگیری میکند؛ اما در شرایطی این دو آنزیم عملکردشان کم یا خیلی زیاد میشود که فرد دچار علائم خاصی میشود که در ادامه میخوانید.
علائمی که نیاز به تست Bas است
زمانی که فرد دچار علائمی مانند ضعف، خستگی، عفونت های مکرر، خارش شدید، بثورات پوستی و مفاصل متورم و دردناک شود یا اختلالات سیتم خود ایمنی به وجود بیاید یا واکنش های آلرژیک شدید داشته باشد مثل کهیر، سوزش کف دست و پا، خارش بعد از دوش آب گرم، آبریزش شدید بینی، چشم داشته باشد، پزشک تست بازوفیل میگیرد.
میزان بازوفیل طبیعی در خون
تعداد طبیعی بازوفیل باید در بین 5/5 تا 1 درصد از تعداد گلبول های سفید بین صفر تا 300 بازوفیل در هر میکرولیتر خون در بزرگسالان سالم است. اگر این حد خیلی کم یا بیش از حد باشد، خطر ابتلا به بیماری وجود دارد.
| میزان بازوفیل نرمال/ طبیعی | عنوان آزمایش |
|---|---|
| بین 0 تا 3 میکرولیتر در خون | محدوده سالم و نرمال آزمایش BAT |
آزمایش مخصوص بازوفیل
تعداد لکوسیت ها را با آزمایش WBC با تست cbc به همراه bat برای شمارش کلی گلبولهای سفید و بازوفیل انجام میشود تا سطح مختلف گلبول های سفید را با آزمایش افتراقی خون مشخص میکند.
| میزان طبیعی بودن | عنوان آزمایش |
|---|---|
| 11- 4 | WBC |
بالا رفتن سطح بازوفیل چرا خطرناک است
زمانی که سطح بازوفیل بالا باشد به آن «بازوفیلی» میگویند و وقتی غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نکند کم کاری تیروئید وجود دارد که سطح بازوفیل را بالا برده و یا زمانی که مغز استخوان به دلیل اختلال های خونی تعداد زیادی سلول و پلاکت خونی تولید کند و یک جهش سلولی رخ دهد، اختلال های التهابی و عفونتی خاص رخ دهد و محرک های مختلف استرس زا و آلرژیک ایجاد شود، سطح بازوفیل خون بالا میرود.
علائم بالا بودن سطح بازوفیل کهیر، آلرژی غذا، التهاب، کم خونی، کم کاری تیروئید، بیماری کرون و مهم ترین آنها عبارتاند از:
- التهاب روده
- برداشتن طحال
- بیماری عروقی کلاژن
- وجود آسم یا التهاب ریه
- التهاب سینوسی و عفونت های مکرر
- التهاب مفاصل
- نارسایی مزمن کلیه
- کم خونی همولیتیک تخریب گلبول قرمز
- پس از انجام شیمی درمانی
- عدم تعادل تولید سلول به دلیل سرطان مغز استخوان
- بیماری های مغز استخوان
- آبله مرغان
- پایین بودن میزان سطح بازوفیل
پایین بودن سطح بازوفیل نشانۀ چیست
اگر سطح بازوفیل پایین باشد، به آن «بازوپنی» میگویند و این سطح به دلیل پرکاری تیروئید است. بازوپنی در اثر مصرف داروهای تضیعف کننده سیستم ایمنی، تخمک گذاری، بارداری، سندرم و دوره های افسردگی و استرس کاهش پیدا کند.
- عفونت حاد
- اختلال تیروئیدی
- سرطان
- مصرف آنتی بیوتیک ها
- استفاده از داروهای شیمی درمانی
- داروهای ضد تشنج
آمادگی برای آزمایش بازوفیل
بهتر است قبل آزمایش حداقل 12 ساعت قبل معده خالی باشد و از هرگونه استرس دور باشید و انجام فعالیت سنگین خودداری کنید.
سؤالات متداول
حالت طبیعی و نرمال تعداد بازوفیل در گلبول سفید باید بین 0 تا 3 یعنی حدود صفر تا 300 بازوفیل در هر میکرولیتر خون است که خطرناک بودن آن وابسته به شرایطی است که فقط پزشک میتواند با سطح سنجش سایر آزمایش ها و cbc تشخیص دهد.
بله و حتماً باید با پزشک متخصص ملاقات کنید.
اگه میزان bas پسرتان در خون بالا باشد و اگر به دلیل حساسیت به مواد غذایی باشد می توانید با متخصص رژیم غذایی مشورت کنید.
همانطور که متوجه شدید، بازوفیل ها نقش مهمی در سیستم دفاعی و واکنش های آلرژیک دارن و در صورت بالا یا پایین بودن آن نیاز است که عملکرد سایر سیستم های گلبول سفید مشخص شود و گاهی ممکن است به دلیل خطای انسانی جواب آزمایش ها نادرست باشد پس فارغ از نگرانی و استرس جواب آزمایش خود را به پزشکان متخصص ارائه دهید و از درمانهای خانگی جداً دوری کنید.
- فهرست منابع
- My clevelandclinic.org
- pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34051212/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32766971/