پر کردن دندان و ترمیم دندان به عنوان روشی برای جایگزینی ساختار طبیعی دندانی است که به هر دلیلی مثل شکستگی یا پوسیدگی دچار آسیب شده باشد که دندانپزشک در صورت پوسیدگی به روش سنتی با فرز مخصوص و به شیوۀ مدرن ترمیم دندان با لیزر این آلودگی‌ها را از روی دندان با تراش دادن برمی‌دارد و با مواد ترمیمی مثل کامپوزیت، آینوسرامیک، کامپوزیت رزینی و آمالگام حفرۀ خالی را پر می‌کند که تفاوت این مواد به نسبت گذشته در میزان مقاومت و رنگشان است که مواد ترمیمی بی‌رنگ به دلیل همرنگ بودن با دندان طرفداران بیشتری دارد.

البته، در زمانی که پوسیدگی بیش از حد باشد، نیاز به گذاشتن روکش است که هرکدام از این روش‌ها معایب و مزایا دارد که بدان اشاره می‌شود. هدف از این مقاله شناسایی علائم پوسیدگی، معرفی انواع مواد پر کننده دندان، معایب و مزایای آن و مراقبت از بعد ترمیم دندان است.

روکش دندان

علت پر کردن دندان

زمانی که سطح مینای دندان خراب شود یک مقدار لکه سفید بر روی دندان مشخص می‌شود که به دلیل وجود باکتری چسبنده ای است که توسط مواد غذایی و کربوهیدرات بر روی دندان به همراه پلاک می‌نشیند و با بزاق دهان ادغام شده و تشکیل اسید مخربی می‌دهد که ابتدا مینای دندان را تخریب می کند و در مرحله پیشرفته تر پوسیدگی به عمق عاج نفوذ می‌کند و که در صورت عدم توجه این باکتری به عمق پالپ یعنی جایی که ریشه دندان قرار گرفته نفوذ می کند که اگر نسبت به درمان بی تفاوت باشیم، به دلیل وارد شدن عفونت به لثه دندان را برای همیشه از دست خواهیم داد که نیاز به گذاشتن دندان مصنوعی یا ایمپلنت است.

کاشت دندان با ایمپلنت

انواع مواد پر کننده دندان

دندان‌ها با مواد مختلف ترمیمی پر می‌شود که وابسته به کارایی و شرایط بیمار متفاوت است که در قدیم بیشتر از ماده آمالگام به دلیل مقاومت زیادش استفاده می‌شد که امروزه بنا به نتایج تحقیقاتی آمالگام به دلیل ساخت ترکیبی از جیوه برای بدن ضرر دارد که روش‌های جایگزین بهتری برای پر شدن دندان به وجود آمده است که در زیر به آن اشاره می‌کنیم.

پر کردن دندان با آمالگام

آمالگام یا فیلینگ سیلور نوعی ماده پرکننده به رنگ نقره یا سیاه است که از ترکیب جنس‌های مختلفی مانند جیوه، نقره، قلع، مس، روی و… ساخته شده و به دلیل انعطاف پذیری زیاد یکی از با قدمت‌ترین مواد پر کننده‌ست که توسط یک شیمیدان انگلیسی در حدود 100 سال پیش تاکنون مورد استفاده قرار گرفته است؛ اما با گسترش تکنولوژی و پیشرفت امروزه در دندانپزشکی‌های مدرن کمتر از این نوع مواد استفاده می‌شود؛ چون سطح زیادی از دندان برداشته می‌شود و به دلیل رنگی که دارد، در برابر مواد پرکننده شایع امروزی با آنکه مقاومت زیادی دارد، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پر کردن با آمالگام برای چه نوع دندانی مناسب است

معایب و مزایا آمالگام

• آمالگام به دلیل قدرت و استحکام زیادی که دارد؛ برای دندان های خلفی مناسب است و به دلیل رنگ تیره‌ای که دارد برای دندان قدامی یا جلویی مناسب نیست.
• ممکن است به مرور زمان اگه خیلی به لثه نزدیک باشد، کل دندان رو سیاه کند.
• به دلیل جنس فلز مانندش نسبت به دما ممکن است حساسیت ایجاد کند.
• به علت حجم زیاد مواد میزان تراش دندان بیشتر است.

پر کردن دندان با کامپوزیت رزین

یک ماده پرکننده از جنس رزین است که با نوعی پلاستیک، شیشه و گاهی فلوراید ادغام شده و به دلیل رنگ سفید و روشنی که دارد برای انواع روکش‌ها لمینیت و هم کامپوزیت استفاده می‌شود و هم برای پرکردن قسمتی از دندان‌های شکسته یا پوسیده یا در قسمت جلوی دندان استفاده می‌شود و از آنجایی که کامپوزیت رزین قابلیت چسبندگی فوق العاده دارد، به خوبی بر روی دندان چسبیده می‌شود و نیازی نیست که سطح زیادی از دندان برداشته شود. البته، رنگ مناسب و طبیعی که داره با انتخاب این نوع ماده کمتر کسی متوجه می‌شود که دندان شما با این نوع مواد ترمیم شده و ترمیمی است.

معایب و مزایای کامپوزیت دندان

• به رنگ طبیعی دندان است.
• حساسیت به دما ندارد.
• مدت عمر مفید آن بین 5 تا 7 سال و نهایت 10 سال است.

کامپوزیت های نورانی مونومور پلیمر

کامپوزیت‌ها حالت خمیری دارند و هر حالتی که دندانپزشک بخواهد بر روی دندان قرار داده و به آن شکل و فرم می‌دهد و با انتشار نور با طیف رنگی آبی مرئی بر روی مواد آن را سفت و محکم می‌کند و تبدیل به ماده پلیمری می‌شود. این روش به صورت لایه به لایه است و نور به مدت 30 ثانیه بر روی آن تابیده می‌شود.

معایب و مزایای کامپوزیت رزینی

• در کامپوزیت پلیمر اگر به خوبی نور تابیده نشود، لایه به خوبی سفت نمی‌شود و احتمال شکسته شدن و تخریب آن وجود دارد.
• این نوع کامپوزیت برای دندان های جلویی مناسب است.

آینومر سرامیک

سرامیک یک ماده ترمیمی است شامل یک ماده آلیاژی اسید پلی اکریلیک و شیشه سیلیکات برای پر کردن دندان های آسیب دیده سطحی است. به این نوع ماده پر کننده‌های غیر مستقیم می‌گویند.

معایب و مزایای آینومرسرامیک

این نوع ماده نیاز است که از روی قالب دندان ساخته و به لابراتور فرستاده شود. در این زمان نیاز است پر کردنی موقت بر روی دندان گذاشته شود تا پوسیدگی مجدد ایجاد نشود. به مدت زمان بیشتری برای درمان نیاز است. طول عمر کمی دارد.

پر کردن دندان با آینومر کامپوزیت

یک ماده پر کننده سفید رنگ همرنگ دندان است که مقاومت کمتری نسبت به کامپوزیت رزین دارد و برای پر کردن موقت دندان مثل دندان شیری کاربرد دارد.

آینومر نوعی از ترکیب آمالگام و کامپوزیت است. این نوع ماده برای درمان های موقت هم مناسب است؛ برای مثال وقتی که نیاز به ساخت در لابراتور است و مدت زمانی طول می‌کشد که باید برای محافظت از دندان از یک موادی استفاده کرد که به صوررت موقت حفره خالی دندان را بپوشاند که این ماده همین آینومر است.

پر کردن دندان با طلا

پر کردن دندان با مواد طلا یا چینی بسیار با دوام و قوی است و می‌تواند مدت زیادی دوام بیاورد که می‌توان آن‌ها را با رنگ دندان مطابقت داد. قیمت آن به نسبت گران است؛ اما همیشگی است.

پر کردن شیار با فیشور سیالنت (مواد مسدود کننده شیارها)

زمانی که شیارهای داخل دندان بسیار عمیق باشد، غذاهای زیادی داخل دندان گیر می‌کند و باکتری ها به داخل دندان نفوذ می کند و  باعث فرسودگی بیشتر می‌شود که با مواد مخصوص این شیارها پر می‌شود تا هیچ نوع غذایی نشت پیدا نکند.

چه زمانی به پر کردن دندان نیاز داریم؟

وقتی دندان پیوسته از مواد قندی انباشته شده باشد، در محیط دهان باکتری های زیادی رشد و نمو کنند که بیشتر این حالت برای رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان است، آن وقت بر روی سطح جونده دندان میان شیارها مواد غذایی باقی می‌ماند که با علائمی خودش را نشان می‌دهد:

• خرده غذاها بین دندان پوسیده باقی می‌مانند.
• دندان در مقابل خوردن هرگونه مواد شیرین یا خیلی سرد و گرم واکنش شدید حساس می‌شود.
• بر روی دندان لکه‌های سفید، قهوه‌ای و در شرایط بدتر سیاه رنگ مشخص می‌شود.

هزینه پر کردن دندان🤑

هزینه و قیمت پر کردن دندان باتوجه به محل قرار گیری دندان، میزان عمق پوسیدگی سطح دندان، تجربه و تخصص دندانپزشک، محل مطب و کلینیک نوع شهر، مواد مصرفی از چه نوع مواد پر کننده ساخته شده مسلماً متفاوته؛ اما در تعیین قیمت طرف قرارداد با بیمه یا نوع خدمات با شرایط آزاد هزینه دندان فرق دارد.

 به خصوص، اگر شرایط به صورت اقساط با دادن وام باشد که سلامت کارت هزینه هر نوع خدمات درمانی از نوع دندانپزشکی و زیبایی را در سراسر ایران تحت نظر پزشک موردنظر یا پزشک طرف قرارداد با سلامت کارت به شرط خوش حسابی و داشتن دسته چک به نام هرکس به راحتی می توان سلامتی و زیبایی را بدون فشار اقتصادی بدست آورد.  

خدمات دندانپزشکی با شرایط اقساط در سلامت کارت سلامت کارت

 پر کردن دندان جلو

کامپوزیت دندان به دلیل استحکام و مقاومت زیادی که به نسبت دیگر مواد ترمیمی در برابر حرارت و دما مثل خوردن خوراکی‌های سرد و گرم دارد، جزء بهترین روش برای پر کردن دندان جلو یا قدامی است و همرنگ دندان با انواع طیف رنگی است؛ ولی مقاومت خیلی کمی دارد؛ برای همین است که در هنگام خوردن با روکش کامپوزیت باید به نوع خوراکی توجه کرد و از خوردن غذاهای سفت اجتناب کرد؛ همچنین به دلیل رنگ پذیری باید خوردن غذاهای رنگی را کنار گذاشت.

روش انجام ترمیم و پر کردن دندان

ترمیم دندان و پر کردن پوسیدگی‌های دندان به دو روش: مستقیم و غیر مستقیم انجام می‌شود که مدت زمان انجام آن با یکدیگر متفاوت است.

• ابتدا، دندانپزشک دندان را بررسی می‌کند و با دیدن عکس رادیوگرافی محل و اندازه پوسیدگی را متوجه می‌شود و در مرحله بعد دندان را آماده سازی می‌کند.
• با استفاده از دهانشویه ابتدا محیط دندان پاکسازی می‌شود و بعد محل پوسیده با استفاده از دستگاهی که حالت حفاری دارد تمام آلودگی را از بین می‌برد.
• سپس با پروب که یک ابزار برای تشخیص وجود میکروب در دندان است وضعیت را می سنجد.
• انتخاب یک نوع ماده ترمیمی با توجه به موقعیت دندان، دندانپزشک مواد لازم ترمیمی ماده را بر روی دندان قرار می‌دهد.
• اگر مواد مثل آمالگام بود درمان سریع و راحت است؛ اما اگه ماده از جنس کامپوزیت باشد نیاز است که لایه به لایه بر روی دندان قرار بگیرد و با تابیدن نور استحکام می‌یابد که قرار دادن آن کمی زمان بر است.
• در مرحلۀ آخر دندانپزشک بعد از استحکام مواد سطح مواد را یکسان و مسطح می‌کند.

 مدت ماندگاری پر کردن دندان

برای اینکه بهبود دندان کامل انجام شود ممکن است حداقل چند روز تا چند هفته طول بکشد که بستگی به شرایط دندان، میزان تخریب و نوع مواد متفاوت است.  اگر میزان تخریب سطحی باشد نهایت 1 الی 2 روز شرایط دندان به حالت قبل باز می‌گردد؛ اما اگه شرایط بدتر باشد، نیاز به طول درمان دارد.

مراقبت پس از دندان های پر شده

پس از ترمیم دندان نیاز است که از دندان ها مراقبت شود و روزانه باید مسواک زد و از محصولات شستشوی دهان مانند دهانشویه استفاده کرد تا پلاک بر روی دندان ایجاد نشود.

✅خوردن مواد قندی را به حداقل رساند

✅خوردن غذاهای فلوراید دار مانند شیر، لبنیات و ماهی

✅استفاده از میوه و سبزی فراوان

✅مراجعه به دندانپزشک هر 6 ماه یکبار

✅تعویض مسواک هر 3 ماه یکبار

✅به حداقل رساندن سیگار برای افراد سیگاری

✅استفاده از مسواک نرم و قابل سر انعطاف پذیر

✅نوشیدن نوشابه و آب میوه فقط با نی

✅جویدن آدامس فقط آدامس بدون قند

چه زمانی باید مواد پر کننده را جایگزین مواد قبلی کنیم

اگر بنا به دلایل مختلف احساس کردید مواد پر شده دندان دچار ترک، آسیب و فرسودگی شده باشد باید تعویض و تعمیر شود، به خصوص اگر اهل دندان قروچه هستید، این حالت بیشتر برای شما اتفاق خواهد افتاد که باید حتماً معاینه شد.

سؤالات مهم

عفونت در دندان پر شده

گاهی دندان پر شده پس از حفره ممکن است که دچار عفونت شده و آن به دلیل فضای کوچکی است که در بعضی از دندان‌ها با دندان کناری‌شان اتفاق می‌افتد که باید در صورت بروز بوی بد دهان یا درد به نزد دندانپزشک به سرعت مراجعه کرد و از بروز مشکل جدی پیشگیری شود.