کاربردهای لیزر فمتوثانیه در جراحی قرنیه

فناوری جراحی لیزر فمتوثانیه (Femtosecond Laser – FSL) در حوزه‌ی چشم‌پزشکی، به‌ویژه در جراحی‌های قرنیه لیزیک (Femto-LASIK) این قابلیت را دارد که برش‌هایی با دقت بسیار بالا، در سه بُعد (عمق، طول و عرض مشخص) در قرنیه ایجاد کند، بدون آنکه به بافت‌های اطراف آسیب جدی وارد نماید. این ویژگی، آن را به ابزاری بسیار مؤثر و ایمن برای انجام مجموعه‌ای از جراحی‌های پیچیده قرنیه تبدیل کرده است و با جراحی فمتو دیگر نیازی به روش سنتی استفاده از تیغ جراحی نیست.

لیزر فموثانیه چیست؟

لیزر فمتوثانیه نوعی لیزر بسیار دقیق است که با تولید پالس‌های نوری بسیار کوتاه و متمرکز، قادر است برش‌هایی دقیق و کنترل‌شده در بافت قرنیه ایجاد کند؛ بدون آنکه نیازی به تیغ جراحی یا تماس فیزیکی مستقیم باشد.

این فناوری به ویژه در روش‌هایی نظیر فمتو لیزیک (Femto-LASIK) به کار می‌رود و جایگزینی پیشرفته و ایمن‌تر برای روش‌های سنتی برش قرنیه با تیغ است.

فمتوثانیه چه نقشی در جراحی‌های مدرن چشم دارد؟

فمتوثانیه (Femtosecond) واحدی از زمان است که معادل یک میلیونیاردیم ثانیه (10⁻¹⁵ ثانیه) می‌باشد. این بازه زمانی فوق‌العاده کوتاه، امکان استفاده از لیزرهایی با دقت بسیار بالا را فراهم کرده است که در علم پزشکی، به‌ویژه در جراحی‌های پیشرفته چشم کاربرد فراوان دارند.

FSL چیست؟

FSL مخفف عبارت Femtosecond Laser به معنی لیزر فمتوثانیه است. FSL به جراحان این امکان را می‌دهد که جراحی‌های چشم مانند لیزیک، پیوند قرنیه، اصلاح آستیگماتیسم و کاشت حلقه‌های داخل قرنیه را با دقت و ایمنی بسیار بالا انجام دهند.

کاربردهای لیزر فمتوثانیه در جراحی قرنیه

در سال‌های اخیر، استفاده از لیزر فمتوثانیه در جراحی قرنیه تحولی بزرگ در روش‌های درمانی ایجاد کرده است. این فناوری نوین امکان انجام جراحی‌های بسیار دقیق، ایمن و با حداقل آسیب به بافت‌های اطراف را فراهم می‌کند. در ادامه، به مهم‌ترین کاربردهای لیزر فمتوثانیه در جراحی‌های قرنیه اشاره می‌شود:

1.      ایجاد فلپ در عمل لیزیک (LASIK):

 در جراحی لیزیک با لیزر فمتوثانیه، یک فلپ نازک و یکنواخت با دقت میلی‌متری در سطح قرنیه ایجاد می‌شود. این روش نسبت به ابزارهای مکانیکی سنتی، ایمنی و دقت بالاتری دارد.

2.      اصلاح دید با روش SMILE:

در روش‌هایی مانند SMILE (Small Incision Lenticule Extraction)، لیزر فمتوثانیه با دقت بسیار بالا یک عدسی قرنیه‌ای بسیار نازک (به نام lenticule) را در عمق لایه میانی قرنیه (استروما) شکل می‌دهد. این لیزر بدون آسیب به بافت‌های اطراف، lenticule را از بافت قرنیه جدا می‌کند. سپس از طریق یک برش بسیار کوچک (در حد چند میلی‌متر)، این عدسی نازک خارج می‌شود. با حذف lenticule، انحنای قرنیه تغییر کرده و عیوب انکساری مانند نزدیک‌بینی اصلاح می‌گردد. اصلاح عیوب انکساری با لیزر فمتوثانیه به این شکل، باعث کاهش خشکی چشم و بهبود سریع‌تر بینایی می‌شود.

3.      درمان قوز قرنیه با لیزر فمتوثانیه و حلقه‌های داخل‌قرنیه‌ای:

 با استفاده از لیزر فمتوثانیه، تونل‌هایی بسیار دقیق و کنترل‌شده در عمق مشخصی از قرنیه ایجاد می‌شود. این تونل‌ها برای کاشت حلقه‌های داخل قرنیه‌ای (Intrastromal Rings) طراحی شده‌اند که به اصلاح شکل قرنیه در بیماران مبتلا به قوز قرنیه (کراتوکونوس) کمک می‌کنند.
این روش بدون نیاز به تیغ جراحی و با حداقل تهاجم انجام می‌شود و با کاهش خطر آسیب به بافت‌های اطراف، ایمنی و دقت بالاتری نسبت به روش‌های سنتی فراهم می‌سازد.

4.      ایجاد پاکِت‌های داخل‌قرنیه‌ای برای کاشت ایمپلنت‌ها:

در درمان پیرچشمی (Presbyopia) یا اصلاح دید نزدیک، از لیزر فمتوثانیه برای ایجاد پاکت‌هایی بسیار دقیق و نازک در لایه میانی قرنیه (استروما) استفاده می‌شود. این پاکت‌ها محل قرارگیری لنزهای داخل قرنیه‌ای (قرنیه‌ای ایمپلنت‌ها) هستند که بدون نیاز به برش‌های بزرگ یا بخیه، درون قرنیه جای‌گذاری می‌شوند.
این روش با دقت بالا، ایمنی بیشتر و حداقل تهاجم، امکان بازیابی دید نزدیک را برای بیماران فراهم می‌کند—بدون آن‌که نیاز به عینک مطالعه یا روش‌های تهاجمی‌تر باشد.

5.      برش‌های آستیگماتیک دقیق:

در جراحی اصلاح آستیگماتیسم، لیزر فمتوثانیه این امکان را فراهم می‌سازد که برش‌هایی بسیار دقیق با عمق، طول و انحنای کاملاً کنترل‌شده بر روی قرنیه ایجاد شود. این برش‌ها با تغییر انحنای سطح قرنیه، باعث کاهش یا حذف نامنظمی انکساری می‌شوند که در آستیگماتیسم دیده می‌شود.
این روش با دقت بالا و بدون نیاز به تیغ جراحی، ایمنی بالاتری داشته و به بهبود کیفیت دید در بیماران کمک می‌کند.

6.      پیوندهای کامل یا لایه‌ای قرنیه (Keratoplasty):

در جراحی‌های پیوند قرنیه—چه به‌صورت پیوند کامل (Penetrating Keratoplasty – PK) و چه در انواع پیوندهای لایه‌ای سطحی یا عمقی—استفاده از لیزر فمتوثانیه نقش مهمی در آماده‌سازی دقیق و هم‌راستا کردن بافت‌های قرنیه دارد.
این لیزر با ایجاد برش‌هایی بسیار دقیق، یکنواخت و با طراحی هندسی دلخواه (مانند زیگ‌زاگ، دکمه‌ای یا مربعی)، باعث می‌شود که پیوند قرنیه بهتر در جای خود قرار گیرد، اتصال بافتی قوی‌تری حاصل شود و احتمال بروز آستیگماتیسم بعد از عمل کاهش یابد. همچنین، به دلیل عدم استفاده از تیغ دستی، ایمنی جراحی و نتایج بینایی نهایی بهبود می‌یابد.

7.      پیوند لایه بومن و کراتوفاکیای استرومایی:

در روش‌های نوین پیوند قرنیه که با هدف تقویت قرنیه‌های نازک یا آسیب‌دیده انجام می‌شوند، لیزر فمتوثانیه نقش کلیدی در آماده‌سازی بافت ایفا می‌کند. این لیزر با دقت بالا، امکان برداشت لایه‌های مشخصی از قرنیه آسیب‌دیده و همچنین کاشت لایه‌های جدید یا تقویتی را فراهم می‌سازد.
با استفاده از این فناوری، برش‌ها با عمق و شکل کاملاً کنترل‌شده انجام می‌شود که منجر به هم‌پوشانی بهتر بافت‌ها، کاهش ریسک عوارض، و بهبود نتایج بینایی پس از عمل می‌گردد.

8.      جراحی پتریژیوم و آماده‌سازی پیوند ملتحمه:

در این نوع جراحی سطحی چشمی، از لیزر فمتوثانیه برای ایجاد برش‌های بسیار دقیق در بافت ملتحمه استفاده می‌شود. این برش‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که آسیب به بافت‌های مجاور به حداقل برسد و بستر مناسبی برای قرارگیری پیوند فراهم گردد.
استفاده از لیزر فمتوثانیه در این روش، موجب افزایش دقت جراحی، کاهش التهاب پس از عمل و بهبود سریع‌تر نتایج ترمیمی می‌شود.

آشنایی با روش فمتو لیزر

a. ایجاد فلپ در عمل لیزیک (LASIK flap)

• الف) در این مرحله، یک برش دایره‌ای بسیار دقیق با استفاده از لیزر یا میکروکراتوم روی سطح قرنیه ایجاد می‌شود تا یک فلپ یا لایه نازک از قرنیه به آرامی بلند شود.
• پس از بلند کردن فلپ، لیزر مخصوص با دقت بالا روی لایه زیرین قرنیه (بستر قرنیه) اعمال می‌شود تا عیوب انکساری مانند نزدیک‌بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم اصلاح گردد.
• در نهایت، فلپ به حالت اولیه خود بازگردانده می‌شود تا بدون نیاز به بخیه، روند بهبودی سریع‌تر و راحت‌تر طی شود.

b. استخراج عدسی انکساری (Refractive Lenticule Extraction)

• ب) ایجاد برش برای برداشت عدسی میانی (لنتیکول) در اصلاح دید
• در این روش، لیزر فمتوثانیه برش‌های بسیار دقیق و کنترل‌شده‌ای در لایه میانی قرنیه ایجاد می‌کند تا یک عدسی نازک و مدور به نام لنتیکول شکل بگیرد.
• سپس این عدسی به‌صورت کامل از داخل قرنیه جدا و از طریق یک برش کوچک خارج می‌شود.
• حذف لنتیکول باعث تغییر شکل قرنیه و اصلاح عیوب انکساری مانند نزدیک‌بینی می‌گردد، بدون نیاز به ایجاد فلپ گسترده یا برش‌های بزرگ.

c. تونل ICRS (کاشت حلقه داخل قرنیه‌ای)

• سی) تونل ICRS (کاشت حلقه داخل قرنیه‌ای)
• در این روش، با استفاده از لیزر فمتوثانیه، تونل‌هایی دقیق و کنترل‌شده در عمق مشخصی از قرنیه ایجاد می‌شود.
• این تونل‌ها محل قرارگیری حلقه‌های نیم‌دایره‌ای شکل هستند که به منظور اصلاح قوز قرنیه (کراتوکونوس) کاشته می‌شوند.
• کاشت این حلقه‌ها باعث تغییر شکل قرنیه، بهبود شکل سطح آن و در نتیجه افزایش کیفیت دید بیمار می‌گردد، بدون نیاز به برش‌های بزرگ یا جراحی‌های تهاجمی.

d. پاکت‌های قرنیه‌ای (Corneal pockets)

• د) در این روش، لیزر فمتوثانیه پاکت‌های بسیار کوچک و دقیقی در لایه‌های میانی قرنیه ایجاد می‌کند.
• این پاکت‌ها به منظور قرار دادن ایمپلنت‌های کوچک طراحی شده‌اند که می‌توانند در اصلاح مشکلات بینایی مانند پیرچشمی یا سایر اختلالات انکساری مؤثر باشند.
• ایجاد پاکت‌ها به شکلی انجام می‌شود که کمترین آسیب به بافت‌های اطراف وارد شده و روند بهبودی سریع‌تر صورت گیرد.

e. برش‌های قرنیه‌ای (Corneal incisions)

• ای) برش‌های قرنیه‌ای (Corneal incisions)
• در این روش، با استفاده از لیزر فمتوثانیه، برش‌های دقیق و کنترل‌شده‌ای به شکل شعاعی یا قوسی روی قرنیه ایجاد می‌شود.
• هدف از این برش‌ها تغییر شکل سطح قرنیه به گونه‌ای است که عیوب انکساری مانند آستیگماتیسم اصلاح شود و کیفیت دید بهبود یابد.
• این برش‌ها با دقت بالا و کمترین آسیب به بافت‌های اطراف انجام شده و باعث افزایش ایمنی و سرعت بهبودی پس از عمل می‌شوند.

f. کراتوپلاستی نفوذی (Penetrating Keratoplasty)

• اف)کراتوپلاستی نفوذی به معنای پیوند کامل تمام ضخامت قرنیه است که در مواردی مانند آسیب شدید یا بیماری‌های پیشرفته قرنیه انجام می‌شود.
• در این جراحی، بخش آسیب‌دیده قرنیه برداشته شده و با یک قرنیه سالم از دهنده جایگزین می‌شود.
• برای برش دادن بافت‌های گیرنده و دهنده، پروفایل‌های مختلفی مانند برش صاف، قارچی‌شکل یا پلکانی توسط لیزر فمتوثانیه قابل طراحی و اجرا هستند.
• این برش‌های دقیق و سفارشی‌سازی شده باعث افزایش تطابق بافت‌ها، کاهش آستیگماتیسم پس از عمل و بهبود نتایج بینایی می‌شوند.

g. کراتوپلاستی لایه‌ای قدامی (Anterior Lamellar Keratoplasty)

• جی) در این روش جراحی، تنها لایه‌های قدامی (سطحی) قرنیه برداشته شده و جایگزین می‌شوند، در حالی که لایه داخلی قرنیه (اندوتلیوم) حفظ می‌شود.
• این تکنیک برای بیمارانی مناسب است که مشکلات قرنیه آنها محدود به لایه‌های سطحی است و عملکرد اندوتلیوم سالم باقی مانده است.
• استفاده از لیزر فمتوثانیه امکان ایجاد برش‌های دقیق و کنترل‌شده در لایه‌های قرنیه را فراهم می‌کند، که منجر به کاهش ریسک عوارض، بهبود تطابق بافتی و تسریع روند بهبودی می‌گردد.

h. DSAEK (پیوند اندوتلیومی)

• اچ) در این روش جراحی، لایه‌های داخلی قرنیه که شامل اندوتلیوم و بخشی از استروما است به‌دقت برداشته می‌شود و با لایه‌های سالم پیوندی جایگزین می‌گردد.
• این تکنیک عمدتاً برای درمان بیماری‌های اندوتلیوم قرنیه مانند دیسگزا یا ادم قرنیه استفاده می‌شود.
• استفاده از لیزر فمتوثانیه در آماده‌سازی بافت‌های گیرنده و دهنده، باعث افزایش دقت، کاهش آسیب به بافت‌های سالم و بهبود نتایج جراحی می‌شود

i. کراتوپلاستی لایه‌ای خلفی (Posterior Lamellar Keratoplasty)

• ط) در این روش جراحی، لایه‌های داخلی قرنیه که معمولاً شامل اندوتلیوم و بخشی از استروما است، به دقت برداشته می‌شود و با بافت سالم اهداکننده جایگزین می‌گردد.
• این نوع پیوند برای درمان بیماری‌هایی که بخش داخلی قرنیه را تحت تأثیر قرار داده‌اند، مناسب است و به حفظ بیشتر ساختار سالم قرنیه کمک می‌کند.
• استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته مانند لیزر فمتوثانیه امکان انجام برش‌های دقیق و کاهش آسیب به بافت‌های سالم را فراهم می‌آورد، که موجب افزایش سرعت بهبودی و بهبود نتایج جراحی می‌شود.

j. کراتوفاکیای استرومایی (Stromal Keratophakia)

• جی) در این روش، یک لنتیکول یا عدسی میانی نازک و دقیق، داخل لایه میانی قرنیه (استروما) کاشته می‌شود تا شکل و انحنای قرنیه اصلاح شود.
• کاشت این لنتیکول باعث بهبود عیوب انکساری مانند نزدیک‌بینی یا دوربینی می‌شود، بدون نیاز به برداشتن بافت قرنیه یا انجام جراحی‌های تهاجمی‌تر.
• استفاده از لیزر فمتوثانیه در ایجاد فضای مناسب برای قرار دادن لنتیکول، دقت و ایمنی این روش را افزایش می‌دهد.

k. پیوند لایه بومن (Bowman Layer Transplantation)

• ک) در این روش، لایه نازک و حساس بومن که در قرنیه قرار دارد، از دهنده برداشته شده و به قرنیه بیمار پیوند زده می‌شود.
• هدف اصلی این پیوند، تقویت ساختار قرنیه و جلوگیری از پیشرفت بیماری‌هایی مانند قوز قرنیه (کراتوکونوس) است.
• استفاده از لیزر فمتوثانیه در آماده‌سازی بافت‌ها موجب افزایش دقت و کاهش آسیب به بافت‌های اطراف می‌شود، که در نتیجه روند بهبودی سریع‌تر و نتایج بهتر حاصل می‌شود.

l. پیوند ملتحمه در پتریژیوم (Pterygium Conjunctival Graft)

• ل) در این روش، بافت سالم ملتحمه از ناحیه‌ای از چشم که آسیب ندیده است، برداشته می‌شود و پس از حذف پتریژیوم (زائده سفید و ضخیم شده روی سطح چشم)، روی محل برداشته شده پیوند زده می‌شود.
• این پیوند به کاهش احتمال بازگشت پتریژیوم کمک کرده و به ترمیم سریع‌تر و بهتر سطح چشم کمک می‌کند.
• استفاده از تکنیک‌های دقیق و پیشرفته، مانند لیزر فمتوثانیه، می‌تواند دقت برداشت و پیوند را افزایش داده و عوارض پس از جراحی را کاهش دهد.

💰هزینه فمتوثانیه چقدر است

هزینه جراحی فمتوثانیه معمولاً بین ۵۰ تا ۵۵ میلیون تومان متغیر است که بسته به نوع چشم، دستمزد جراح و محل کلینیک ممکن است کمی تغییر کند.

✨ خبر خوب اینکه اگر کاندید این جراحی یا هر نوع عمل درمانی چشم باشید، با استفاده از وام سلامت‌کارت می‌توانید تمام هزینه‌ها را اقساطی پرداخت کنید!

📌 ویژه بیمه‌ای‌ها:
برخی بیمه‌ها فقط هزینه روش سنتی را پوشش می‌دهند، پس حتماً با بیمه خود هماهنگ کنید. اما با سلامت‌کارت، حتی اگر بیمه‌تان کامل نباشد، خیالتان راحت است.

🎯 برای دریافت مشاوره رایگان و اطلاع از شرایط اقساطی، همین حالا به پیج ما سر بزنید یا با کارشناسان سلامت‌کارت تماس بگیرید.

🔗 سلامت‌کارت – همراه مطمئن در مسیر درمان

کاربردهای نوین لیزر فمتوثانیه در جراحی قرنیه

با گسترش پژوهش‌های بالینی و پیشرفت دستگاه‌های جراحی چشم، دامنه کاربردهای لیزر فمتوثانیه در درمان بیماری‌های قرنیه فراتر از روش‌های رایج رفته و روش‌های نوآورانه‌ای نیز مطرح شده‌اند. این کاربردهای نوین، افق‌های تازه‌ای در جراحی‌های دقیق و غیرتهاجمی فمتوثانیه ایجاد کرده‌اند:

·         پیوند لایه بومن با لیزر فمتوثانیه:
 در درمان قوز قرنیه پیشرفته، از لیزر فمتوثانیه برای برداشت لایه بومن و کاشت آن در قرنیه بیمار استفاده می‌شود. این روش باعث افزایش استحکام قرنیه می‌گردد.

·         کراتوفاکیای استرومایی:
 با استفاده از لیزر فمتوثانیه برای ضخیم‌سازی قرنیه، لایه‌ای از بافت قرنیه‌ای (از دهنده) در داخل استرومای قرنیه بیمار کاشته می‌شود. این روش برای درمان قوز قرنیه یا دوربینی کاربرد دارد.

·         جراحی پتریژیوم با کمک لیزر فمتوثانیه:
 استفاده از Femtosecond Laser در جراحی ناخنک چشم باعث بهبود دقت در آماده‌سازی پیوند و کاهش احتمال عود مجدد پتریژیوم می‌شود.

·         خالکوبی قرنیه‌ای (Keratopigmentation):
 با بهره‌گیری از لیزر فمتوثانیه در کراتو پیگمنتیشن، ناحیه مشخصی از قرنیه رنگ‌آمیزی شده تا نقص‌های ظاهری پنهان شوند یا بهبود زیبایی ظاهری چشم حاصل شود.

·         بیوپسی قرنیه با لیزر فمتوثانیه:
 برای نمونه‌برداری دقیق از بافت‌های عمقی قرنیه، FSL  امکان بیوپسی قرنیه‌ای را با کمترین آسیب ممکن فراهم می‌کند.

·         انتقال دارو به داخل قرنیه با  FSL
 به کمک ایجاد پاکت‌ها یا تونل‌های میکروسکوپی، لیزر فمتوثانیه می‌تواند مسیرهایی برای رساندن دارو به لایه‌های داخلی چشم باز کند.

·         آماده‌سازی بستر برای قرنیه مصنوعی (Keratoprosthesis)
 در روش‌های نوین، از لیزر فمتوثانیه برای کاشت قرنیه مصنوعی استفاده می‌شود که هم باعث افزایش دقت و هم کاهش خطر عفونت می‌گردد.

مزایای استفاده از لیزر فمتوثانیه (Femtosecond Laser) در جراحی قرنیه

استفاده از فناوری پیشرفته لیزر فمتوثانیه در جراحی‌های قرنیه باعث تحول چشمگیر در دقت، ایمنی و کیفیت نتایج درمانی شده است. این فناوری با تولید پالس‌های نوری فوق‌سریع و با انرژی کنترل‌شده، برش‌های دقیق و یکنواختی را در بافت قرنیه ایجاد می‌کند که دستیابی به آن با روش‌های سنتی امکان‌پذیر نیست.

مهم‌ترین مزایای کاربرد لیزر فمتوثانیه در جراحی قرنیه عبارت‌اند از:

·         دقت فوق‌العاده بالا در برش قرنیه:
 به دلیل توانایی ایجاد برش‌هایی در مقیاس میکرونی، لیزر فمتوثانیه امکان کنترل دقیق عمق، ضخامت و شکل برش‌ها را فراهم می‌کند. این موضوع به خصوص در جراحی‌هایی مانند لیزیک (LASIK) و SMILE اهمیت زیادی دارد.

·         ایمنی بیشتر و کاهش عوارض جراحی:
 استفاده از لیزر فمتوثانیه باعث کاهش آسیب به بافت‌های اطراف قرنیه، کاهش خطر عفونت و التهاب و بهبود سریع‌تر روند بهبودی می‌شود.

·         تکرارپذیری و قابلیت پیش‌بینی بالا:
 تکنولوژی پیشرفته Femtosecond Laser به جراح امکان می‌دهد تا برش‌های کاملاً مشابه و استاندارد در هر عمل جراحی ایجاد کند که این امر باعث افزایش موفقیت جراحی و رضایت بیماران می‌شود.

·         کاهش درد و ناراحتی پس از عمل:
 به دلیل دقت و حداقل تهاجمی بودن برش‌ها توسط لیزر فمتوثانیه، بیماران تجربه درد و خشکی چشم کمتری نسبت به روش‌های سنتی گزارش می‌کنند.

·         امکان انجام جراحی‌های پیچیده و لایه‌ای قرنیه:
 با لیزر فمتوثانیه می‌توان انواع پیوندهای لایه‌ای، ایجاد تونل‌های داخل قرنیه‌ای، برش‌های اصلاحی آستیگماتیسم و حتی جراحی‌های نوین مانند کراتوفاکیای استرومایی را با موفقیت انجام داد.

·         کاهش زمان عمل جراحی:
 برش‌های سریع و دقیق با استفاده از Femtosecond Laser موجب کوتاه‌تر شدن مدت زمان عمل و در نتیجه کاهش خطرات ناشی از بیهوشی و استرس جراحی می‌شود.

معرفی دستگاه‌های تجاری لیزر فمتوثانیه (Femtosecond Laser) موجود در بازار

با پیشرفت فناوری، شرکت‌های پیشرو در صنعت تجهیزات پزشکی، دستگاه‌های لیزر فمتوثانیه متعددی را برای جراحی‌های قرنیه طراحی و عرضه کرده‌اند که هرکدام دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند. این دستگاه‌ها امکان اجرای دقیق و ایمن جراحی‌های انکساری، پیوند قرنیه و سایر کاربردهای تخصصی را فراهم می‌کنند.

·         Ziemer Ophthalmic Systems
 شرکت سوئیسی Ziemer یکی از پیشگامان فناوری لیزر فمتوثانیه است که دستگاه‌هایی با قابلیت برش بسیار دقیق، سرعت بالا و امکان تنظیم پارامترهای پیچیده برای جراحی‌های مختلف قرنیه ارائه می‌دهد.
  این دستگاه‌ها برای جراحی‌های لیزیک، SMILE، و پیوندهای لایه‌ای قرنیه بسیار محبوب هستند.

لیزیک Z به زبان ساده

Z-LASIK یک روش پیشرفته برای جراحی چشم با لیزر است که در آن برش‌های دقیقی روی قرنیه ایجاد می‌شود. این روش از لیزرهای بسیار دقیق و سریع به نام لیزر فمتوثانیه استفاده می‌کند.

این روش چه ویژگی‌هایی دارد؟

·         ایجاد برش‌های دقیق و یکنواخت روی قرنیه، به‌طوری که سطح برش صاف و یکدست است.

·         قابل تنظیم بودن طرح درمان برای هر بیمار بر اساس شکل و وضعیت خاص قرنیه‌اش.

·         استفاده از دو مدل برش مختلف برای تطابق بیشتر با نوع درمان مورد نیاز.

·         رابط کاربری ساده برای چشم‌پزشکان، که کار با دستگاه را راحت و سریع می‌کند.

·         دوربین و تصویر‌برداری پیشرفته OCT (نوعی اسکن از چشم) که به‌طور زنده لایه‌های قرنیه را نشان می‌دهد و دقت عمل را بالا می‌برد.

تفاوت “انرژی پایین” در دستگاه فمتو لیزر زیمر با سایر دستگاه‌ها چیست؟

شرکت زیمر (Ziemer) از تکنولوژی فمتو لیزر با انرژی پایین استفاده می‌کند. این یعنی:

·         آسیب بسیار کمی به بافت چشم وارد می‌شود.

·         خطر التهاب، عوارض جانبی و درد پس از عمل کمتر است.

·         بهبودی بینایی سریع‌تر انجام می‌شود.

·         کیفیت برش‌ها بهتر و یکنواخت‌تر است.

مزایای کلیدی Z-LASIK:

✅ فلپ‌های با ضخامت دقیق و قابل‌پیش‌بینی
✅ صاف بودن سطح برش برای دید بهتر
✅ راحتی جراح در برداشتن فلپ
✅ دو گزینه برش مختلف، بسته به نیاز بیمار:

·         Z-LASIK: برای برش‌های صاف و بزرگ

·         Z-LASIK Z: برای برش‌های زاویه‌دار، مخصوص نگه داشتن بهتر فلپ در جای خود

✅ استفاده از تصویربرداری OCT برای دید زنده از چشم در حین عمل
✅ تشخیص دقیق لایه‌های قرنیه، حتی بسیار نازک
✅ کاهش نیاز به تنظیمات دستی توسط جراح
✅ بهبود تجربه کلی بیمار از عمل

·         Carl Zeiss Meditec
 Carl Zeiss با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته اپتیکی، دستگاه‌هایی با قدرت تفکیک بالا و قابلیت تصویربرداری همزمان OCT ارائه می‌کند که امکان کنترل دقیق در حین عمل جراحی با لیزر فمتوثانیه را فراهم می‌آورد.

·         Alcon Laboratories
 Alcon دستگاه‌های لیزر فمتوثانیه خود را برای جراحی‌های انکساری و اصلاح عیوب قرنیه با ویژگی‌هایی مانند تنظیم دقیق انرژی و نرخ پالس بالا عرضه می‌کند.
  این دستگاه‌ها با دقت بالا در ایجاد فلپ و برش‌های داخل قرنیه، از محبوب‌ترین‌ها در بازار جراحی‌های چشم هستند.

ویژگی‌های کلیدی این سیستم:

🔹 عملکرد سریع و دقیق

·         برش تا ۳۰٬۰۰۰ بار در دقیقه با دستگاه HYPER VIT® 30K.

·         سرعت استخراج هسته چشم تا ۲ برابر بیشتر از مدل‌های قبلی.

·         ۴۱٪ انرژی کمتر به چشم وارد می‌شود، که آسیب کمتری دارد و بهبودی را سریع‌تر می‌کند.

🔹 سیستم هوشمند سیالات (UNITY Intelligent Fluidics)

·         حفظ فشار ثابت داخل چشم حین جراحی برای راحتی بیشتر بیمار.

·         ثبات بالا و کاهش لرزش در محیط جراحی.

🔹 فناوری‌های نوآورانه دیگر

·         UNITY TetraSpot: لیزر چند نقطه‌ای که سرعت درمان را تا ۳ برابر افزایش می‌دهد.

·         روشنایی UNITY: نور مناسب برای دید بهتر با کاهش تابش مضر نور آبی.

·         هندپیس حرارتی UNITY: حسگر حرارتی داخلی برای جلوگیری از آسیب گرمایی به بافت چشم.

·         UNITY Intelligent Sentry: کنترل پیشرفته برای جلوگیری از نوسانات ناگهانی فشار و حفظ ایمنی اتاق قدامی چشم.

ابزارهای دقیق‌تر و کوچک‌تر

·         ابزارهای ۲۷ گیج UNITY سفتی و عملکردی مشابه ابزارهای بزرگ‌تر (۲۵ گیج) دارند، ولی با مزیت آسیب کمتر به بافت.

·         این ابزارها جراحی را دقیق‌تر، ایمن‌تر و کارآمدتر می‌کنند.

تجربه جراحان

برخی از جراحان برجسته که با این سیستم کار کرده‌اند، گفته‌اند که:

·         جراحی ساده‌تر شده است.

·         نتایج برای بیماران بهتر و سریع‌تر حاصل می‌شود.

·         حتی در موارد پیچیده (مثل آب مروارید سخت)، عملکرد دستگاه موثر و قابل اطمینان بوده است.

عرضه جهانی

·         ارسال دستگاه به اروپا، استرالیا، ژاپن و آمریکا از ماه مه ۲۰۲۵ آغاز شده است.

·         ارسال به سایر کشورها، بسته به دریافت مجوز، در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵ انجام خواهد شد.

درباره آلکون

آلکون با بیش از ۷۵ سال تجربه، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهانی در حوزه درمان بیماری‌های چشمی مانند آب مروارید، گلوکوم، شبکیه و عیوب انکساری است. سالانه بیش از ۲۶۰ میلیون نفر از محصولات آن استفاده می‌کنند.

ویژگی‌های فنی کلیدی دستگاه‌های لیزر فمتوثانیه

·         طول موج نور لیزر: معمولاً در محدوده فمتوثانیه با طول موج خاص برای کاهش آسیب حرارتی

·         مدت زمان پالس‌ها: بسیار کوتاه (در محدوده فمتوثانیه) برای دقت بالا

·         نرخ تکرار پالس: تعداد پالس‌های در هر ثانیه که سرعت و دقت برش را تعیین می‌کند

·         میزان انرژی پالس: قابل تنظیم برای کنترل برش و حداقل آسیب به بافت

·         نوع کنتاکت با قرنیه: مسطح، منحنی یا تماس مایع برای تطبیق بهتر با سطح قرنیه

·         قابلیت تصویربرداری همزمان: مانند OCT برای مشاهده دقیق لایه‌های قرنیه در حین عمل

اهمیت انتخاب دستگاه مناسب

انتخاب دستگاه لیزر فمتوثانیه مناسب بسته به نوع جراحی، پیچیدگی بیماری و تجربه جراح بسیار مهم است. دستگاه‌های پیشرفته‌تر امکان انجام جراحی‌های دقیق‌تر، کمتر تهاجمی‌تر و با ریسک کمتر را فراهم می‌کنند که نتیجه آن رضایت بیشتر بیماران و کاهش عوارض پس از جراحی است.

کاربردهای لیزر فمتوثانیه (Femtosecond Laser – FSL) در جراحی‌های عیوب انکساری و قرنیه

عیوب انکساری از شایع‌ترین اختلالات بینایی هستند که در آنها نور به درستی روی شبکیه متمرکز نمی‌شود و تصویر تار دیده می‌شود. این مشکلات معمولاً با عینک، لنز تماسی یا جراحی‌های انکساری اصلاح می‌شوند. یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جراحی اصلاح عیوب انکساری، استفاده از لیزر فمتوثانیه (FSL) است که کاربردهای متنوعی دارد، از جمله:

·         برش‌های دقیق قرنیه در جراحی لیزیک (LASIK Flap Creation)

·         استخراج عدسی قرنیه‌ای (Lenticule Extraction) مانند روش SMILE با برش‌های بسیار کوچک

·         برش‌های اصلاح آستیگماتیسم (Astigmatic Keratotomy)

·         ایجاد تونل‌های داخل قرنیه برای کاشت حلقه‌های داخل قرنیه (ICRS) جهت درمان قوز قرنیه

·         درمان پیرچشمی با ایجاد پاکت‌های داخل قرنیه برای کاشت ایمپلنت یا با برش‌های دایره‌ای مانند روش INTRACOR

کاربردهای لیزر فمتوثانیه در پیوندهای قرنیه (کراتوپلاستی)

لیزر فمتوثانیه در جراحی‌های پیوند قرنیه نقش مهمی دارد و با دقت بالا و ایمنی بهتر، مراحل زیر را تسهیل می‌کند:

·         ایجاد برش‌های دقیق برای پیوند نفوذی قرنیه (Penetrating Keratoplasty – PKP)

·         برش‌های سطحی و عمقی در پیوندهای لایه‌ای جلویی (Superficial & Deep Anterior Lamellar Keratoplasty – SALK & DALK)

·         آماده‌سازی دهنده و گیرنده در پیوند لایه‌ای خلفی قرنیه (Posterior Lamellar Keratoplasty – PLK)

·         پیوند لایه بومن (Bowman Layer Transplantation) با برش‌های دقیق و کنترل‌شده

·         روش‌های ضخیم‌سازی قرنیه مانند کراتوفاکیای استرومایی (Stromal Keratophakia)

سایر کاربردهای نوین لیزر فمتوثانیه

·         آماده‌سازی پیوند ملتحمه در جراحی ناخنک (پتریژیوم)

·         رنگ‌آمیزی و خالکوبی قرنیه (کراتوپیگمنتیشن یا تاتو قرنیه)

·         نمونه‌برداری دقیق از قرنیه و تزریق دارو به لایه‌های خاص آن

·         کاشت مواد زیستی و قرنیه مصنوعی با برش‌های کنترل شده

مزایای استفاده از لیزر فمتوثانیه (FSL) در جراحی قرنیه نسبت به روش‌های سنتی

استفاده از لیزر فمتوثانیه به جای تیغ جراحی سنتی، مزایای زیادی به همراه دارد:

·         افزایش دقت و تکرارپذیری برش‌ها

·         کاهش خطاهای انسانی و عوارض ناشی از برش‌های غیر دقیق

·         ایجاد برش‌های بسیار ظریف و دقیق با حداقل آسیب به بافت‌های اطراف

·         پیش‌بینی بهتر نتایج جراحی و بهبود ایمنی بیمار

·         امکان انجام جراحی‌های پیچیده‌تر با حداقل تهاجم

البته باید توجه داشت که استفاده از فناوری لیزر فمتوثانیه نیازمند مهارت و آموزش تخصصی جراح است و هزینه‌های بیشتری نسبت به روش‌های سنتی دارد.

جدول کاربردهای کلیدی لیزر فمتوثانیه در جراحی‌های قرنیه و عیوب انکساری

نوع جراحی	کاربرد	مزایا
LASIK	اصلاح عیوب انکساری	ایجاد فلپ با عمق، قطر و شکل دقیق
SMILE (RCLE)	استخراج عدسی قرنیه‌ای	بدون نیاز به فلپ، کاهش خشکی چشم
Astigmatic Keratotomy	اصلاح آستیگماتیسم	برش دقیق با عمق و انحنای قابل تنظیم
ICRS	درمان قوز قرنیه	ایجاد تونل با کنترل کامل، عوارض کمتر
INTRACOR	درمان پیرچشمی	برش‌های دایره‌ای داخل قرنیه برای ایمپلنت
Penetrating Keratoplasty (PKP)	پیوند کامل قرنیه	برش‌های دقیق و اشکال مختلف برای چسبندگی بهتر
Lamellar Keratoplasty (ALK)	پیوند لایه‌ای قرنیه	جداسازی لایه‌ها با دقت بالا
Bowman Layer Transplantation	پیوند لایه بومن	برش‌های ایمن و دقیق
Stromal Keratophakia	ضخیم‌سازی قرنیه	محل دقیق برای پیوند بافت
Pterygium Surgery	پیوند ملتحمه	آماده‌سازی دقیق بافت و کاهش عوارض

مدت زمان دوران نقاهت با لیزر فمتو

جراحی آب مروارید با لیزر فمتوثانیه، دوره استراحت معمولاً کوتاه و سبک است، ولی رعایت چند نکته کلیدی باعث بهبود سریع‌تر و جلوگیری از عوارض می‌شود.

🕒 زمان کلی استراحت و برگشت به فعالیت:

فعالیت	زمان تقریبی استراحت
استراحت مطلق	نیاز ندارد (فقط در روز اول، استراحت نسبی توصیه می‌شود)
بازگشت به کار سبک (اداری)	2 تا 3 روز بعد
رانندگی	1 تا 3 روز بعد (با اجازه چشم‌پزشک)
ورزش سبک (پیاده‌روی)	از روز دوم
ورزش سنگین / بلند کردن وزنه	بعد از 2 تا 4 هفته
آرایش چشم	بعد از 2 هفته
شنا / استخر / حمام بخار	ممنوع تا 3–4 هفته

مفاهیم لیزر فمتوثانیه  (Femtosecond Laser – FSL)

لیزر فمتوثانیه یک نوع لیزر مادون‌قرمز با منبع جامد است که معمولاً از شیشه نئودیوم ساخته می‌شود و طول موج آن حدود ۱۰۵۳ نانومتر است. این لیزر با استفاده از پالس‌های بسیار کوتاه و پرانرژی در بازه زمانی ۲۰۰ تا ۶۰۰ فمتوثانیه (هر فمتو ثانیه برابر با یک میلیونیم میلیارد ثانیه) عمل می‌کند. نرخ تکرار پالس‌ها بین ۱۵۰ تا ۲۰ هزار کیلوهرتز و انرژی آنها بین ۰.۰۵ تا ۲.۵ میکرومول است.

لیزر فمتوثانیه با تمرکز بسیار دقیق روی نقاطی به اندازه چند میکرون، قادر است بافت قرنیه را بدون آسیب به بافت‌های اطراف برش دهد. این فناوری باعث ایجاد برش‌های سه‌بعدی با عمق، طول و شکل دقیق و قابل تکرار می‌شود که سطح برش بسیار صاف و هموار است.

مکانیزم عملکرد لیزر فمتوثانیه

عملکرد این لیزر بر پایه پدیده شکست نوری القاشده توسط لیزر است. وقتی انرژی لیزر به نقطه‌ای کوچک با شدت کافی می‌رسد، اتصال بین الکترون‌ها و هسته‌های اتم‌ها شکسته می‌شود و یونیزاسیون رخ می‌دهد. در نتیجه، الکترون‌های آزاد و پلاسمایی تشکیل می‌شود که بافت هدف را تبخیر کرده و حباب‌های گازی (کواویتی) در بافت ایجاد می‌کند. تجمع این حباب‌ها باعث جدا شدن و برش بافت می‌شود. تولید متوالی این حباب‌ها در امتداد مسیر برش، خطوط برش پیوسته‌ای را شکل می‌دهد.

تجهیزات و رابط‌های استفاده شده در لیزر فمتوثانیه

در حین عمل، یک رابط روی قرنیه قرار می‌گیرد که می‌تواند صاف، منحنی یا غیرتماسی (مبتنی بر مایع) باشد. استفاده از رابط غیرتماسی مایع به حفظ شکل طبیعی قرنیه کمک کرده و کیفیت برش را افزایش می‌دهد. برخی دستگاه‌های لیزر فمتوثانیه همچنین مجهز به فناوری تصویربرداری اپتیک کوهرنت توموگرافی (OCT) هستند که دید جراح را بهبود می‌بخشد و امکان تنظیمات دقیق‌تر برش را فراهم می‌کند.

جدول مشخصات فنی و کاربردهای مدل‌های مختلف لیزر فمتوثانیه

مدل و برند	مشخصات لیزر	رابط دستگاه	قابلیت تصویربرداری (OCT)	کاربردهای جراحی قرنیه	نکات مهم
Femto LDV Z8 و NEO (Ziemer)	طول موج 1045 نانومتر، پالس 250 فمتوثانیه، انرژی 0.05-2.5 میکرومول	صاف، منحنی، مایع	دارد	LASIK، برداشت عدسی، حلقه داخل قرنیه، پیوندها (BLT، SKP)	قابل حمل، نیمه‌خودکار
Femto LDV Z6 (Ziemer)	مشابه Z8 با انرژی کمتر (<1 میکروژول)	صاف	ندارد	LASIK، برداشت عدسی، حلقه، پیوندها	کنترل دستی
Visumax 800 (Carl Zeiss)	طول موج 1043 نانومتر، پالس 220-580 فمتوثانیه	منحنی	ندارد	SMILE، حلقه داخل قرنیه، پیوندها	دقت بالا، مخصوص SMILE
Wavelight FS200 (Alcon)	طول موج 1030 نانومتر، پالس 350 فمتوثانیه	صاف	ندارد	LASIK، حلقه، پیوندها	سیستم کامپیوتری
iFS Intralase 150 (J&J)	طول موج 1053 نانومتر، پالس 600-800 فمتوثانیه	صاف	ندارد	LASIK، برداشت عدسی، حلقه، پیوندها	از اولین مدل‌ها، کامپیوتری
Victus (B&L)	طول موج 1040 نانومتر، پالس 290-550 فمتوثانیه	منحنی	دارد	LASIK، برداشت عدسی، حلقه، پیوندها	تصویربرداری OCT، دقیق

مقایسه نتایج بینایی در روش‌های لیزیک: میکروکراتوم (MK-LASIK) در مقابل لیزر فمتوثانیه (FS-LASIK)

مطالعات متعدد نشان می‌دهند که FS-LASIK و MK-LASIK از نظر نتایج بینایی، اصلاح عیوب انکساری و ایمنی عملکرد مشابهی دارند. معیارهایی مانند میانگین کروی معادل انکساری (MRSE) و دید بدون عینک (UCVA) در این دو روش تفاوت معناداری نشان نمی‌دهند.

·         یک فراتحلیل در سال ۲۰۲۰ نشان داد که FS-LASIK در دوره‌های پیگیری کوتاه‌مدت و میان‌مدت عملکردی مشابه با MK-LASIK دارد و برتری آشکاری از نظر اثربخشی، دقت یا ایمنی نشان نداده است.

·         همچنین، بررسی‌های نظام‌مند اخیر تفاوت معنی‌داری در عوارض یا پروفایل ایمنی بین این دو روش نیافته‌اند.

مزایای کلیدی لیزیک با لیزر فمتوثانیه (FS-LASIK)

هرچند نتایج بالینی دو روش بسیار نزدیک به هم است، اما FS-LASIK مزیت‌های فنی مهمی دارد که شامل:

·         قابلیت شخصی‌سازی فلپ قرنیه در پارامترهایی مثل ضخامت، قطر و زاویه برش جانبی

·         پیش‌بینی‌پذیری، دقت و ظرافت بالاتر در ایجاد فلپ قرنیه‌ای

·         کنترل بهتر و کاهش ریسک عوارض مرتبط با برش مکانیکی

عوارض پس از عمل لیزر  FS-LASIK

·         سندرم حساسیت نوری گذرا

o        معمولاً ۲ تا ۶ هفته بعد از عمل ظاهر می‌شود

o        علائم: حساسیت شدید به نور و ناراحتی چشمی (با وجود دید خوب و معاینه طبیعی)

o        با قطره‌های استروئیدی موضعی قابل بهبود است

o        ناشی از تغییرات عصبی قرنیه پس از جراحی

·         تابش رنگین‌کمانی (Halos و Glare)

o        مشاهده حلقه‌ها یا هاله‌های رنگی اطراف منبع نوری نقطه‌ای (مثلاً چراغ خودرو)

o        بیشتر در محیط‌های کم‌نور دیده می‌شود

o        یک عارضه خفیف، گذرا و خود محدود شونده که معمولاً طی چند ماه برطرف می‌شود

o        معمولاً دید مرکزی را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد

برش قرنیه با لیزر فمتوثانیه برای اصلاح آستیگماتیسم (کراتوتومی آستیگمات)

برای کاهش آستیگماتیسم، می‌توان برش‌های قوسی دقیق روی قرنیه ایجاد کرد. این برش‌ها معمولاً در حاشیه قرنیه هستند و با کاهش انحنای قرنیه در محور خاص، آستیگماتیسم را اصلاح می‌کنند.

·         در روش سنتی برش قوسی دستی (MAK) با تیغه الماسی عمق ثابتی دارد، اما کنترل دقیق بر عمق، طول و نظم برش دشوار است.

·         عوارضی مانند سوراخ شدن قرنیه، باز شدن زخم، رشد ناخواسته سلول‌ها، عفونت یا اصلاح ناکامل آستیگماتیسم ممکن است رخ دهد.

مزایای لیزر فمتوثانیه در کراتوتومی آستیگمات (FSl) نسبت به روش دستی

·         دقت و پیش‌بینی‌پذیری بسیار بالاتر

·         ایمنی بیشتر و کاهش احتمال عوارض جراحی

·         امکان سفارشی‌سازی کامل پارامترهای برش (عمق، طول، شکل و محل)

·         کاهش آستیگماتیسم تا ۲.۵ تا ۴.۵ دیوپتر (در مقابل حدود ۱.۵ دیوپتر در روش دستی)

از FSl برای اصلاح آستیگماتیسم‌های طبیعی یا ناشی از جراحی‌های قبلی (پیوند قرنیه، آب مروارید، گلوکوم) استفاده می‌شود. در موارد شدید، برداشت گوه‌ای‌شکل قرنیه نیز ممکن است به اصلاح بهتر کمک کند.

نتیجه: عملکرد بینایی (دید اصلاح‌نشده و اصلاح‌شده) در FSl بهتر و نتایج آن قابل اعتمادتر است.

درمان قوز قرنیه با لیزر فمتوثانیه و کاشت حلقه داخل قرنیه‌ای (ICRS)

·         کاربرد: ایجاد تونل دقیق و سفارشی در لایه میانی قرنیه برای کاشت حلقه‌های پلی‌متیل‌متاکریلات (ICRS)

·         مزایا نسبت به روش دستی:

o        تونل یکنواخت و بدون تماس مستقیم با بافت

o        کاهش خطر سوراخ شدن قرنیه، عفونت و جابجایی حلقه

o        قرارگیری دقیق‌تر حلقه و نتایج بینایی بهتر و پایدارتر

·         مطالعات: نشان‌دهنده ایمنی و اثربخشی بالاتر FSL نسبت به روش مکانیکی در درمان اکتازی قرنیه

·         اخیراً تکنیکی مشابه برای قرار دادن حلقه‌های آلوژنیک (از بافت انسانی) توسعه یافته که گزینه جدیدی برای درمان است.

درمان پیرچشمی با لیزر فمتوسکند (FSL)

دو روش اصلی:

1.      INTRACOR:

o        ایجاد ۵ برش دایره‌ای کوچک در داخل قرنیه اطراف مردمک

o        ایجاد قرنیه چند کانونی و بهبود دید نزدیک

o        معمولاً بهبود دید نزدیک رضایت‌بخش است ولی ممکن است دید کلی کمی کاهش یابد

o        غیرقابل بازگشت و هنوز در حال بررسی بیشتر است

2.      ایجاد جیب داخل قرنیه برای گذاشتن اینله (Inlay):

o        اینله‌ها شامل مدل‌های اصلی:

§         کامرا: دیافراگم کوچک برای افزایش عمق فوکوس

§         فلکسی‌ویو: قطعه شفاف دوکانونی برای بهبود دید نزدیک و دور

o        جیب دقیق با لیزر ساخته می‌شود، قابل برگشت

o        بهبود دید نزدیک با رضایت بیماران

o        ممکن است عوارضی مثل تغییر دید، جابجایی اینله، کدورت یا عفونت رخ دهد

روش‌های نوین: استفاده از قطعات ساخته‌شده از عدسی‌های SMILE که نتیجه امیدوارکننده‌ای دارند.

استفاده از لیزر فمتوسکند در پیوند کامل قرنیه (کراتوپلاستی نفوذی)

پیوند قرنیه از سال ۱۹۰۵ انجام می‌شود و با پیشرفت فناوری، روش‌های جدیدی بهبود کیفیت عمل و دید بیمار را هدف گرفته‌اند. وقتی تمام لایه‌های قرنیه آسیب دیده باشد، پیوند کامل یا کراتوپلاستی نفوذی انجام می‌شود.

مشکلات برش دستی در پیوند قرنیه

جراحی پیوند معمولاً با برش دستی انجام می‌شود که ممکن است لبه‌های برش ناصاف و غیر منظم باشند. این موضوع باعث می‌شود قرنیه پیوند زده شده و قرنیه خود بیمار به خوبی روی هم قرار نگیرند. نتیجه این عدم تطابق، ایجاد آستیگماتیسم (دید تار و کج) و کاهش کیفیت بینایی است.

نقش لیزر فمتوسکند در بهبود پیوند قرنیه

از سال ۲۰۰۵، لیزر فمتوسکند وارد عمل‌های پیوند قرنیه شده و توانسته برش‌هایی بسیار دقیق‌تر و منظم‌تر ایجاد کند. برش‌های زیگزاگ یا اشکال خاص دیگر توسط این لیزر باعث استحکام بیشتر محل پیوند و بهبود سریع‌تر زخم می‌شوند. این دقت بالاتر همچنین امکان برداشت سریع‌تر بخیه‌ها را فراهم می‌کند که خطر عفونت را کاهش داده و دید بیمار را سریع‌تر بهبود می‌بخشد.

این تکنولوژی با دستگاه‌های پیشرفته‌ای انجام می‌شود که محل برش و بخیه‌ها را با دقت شبیه‌سازی و تنظیم می‌کنند تا پیچ خوردگی و مشکلات دیگر به حداقل برساند.

مزایای استفاده از لیزر فمتوسکند

·         برش‌های بسیار دقیق و منظم

·         کاهش آستیگماتیسم پس از عمل

·         حفظ سلامت سلول‌های اندوتلیال قرنیه

·         استحکام بیشتر محل پیوند

·         بهبود سریع‌تر زخم و دید

گرچه در مقایسه با برش دستی، نتایج کلی از نظر آستیگماتیسم تفاوت زیادی ندارد، اما این روش باعث آسیب کمتر به سلول‌های حیاتی قرنیه و روند بهبود بهتر می‌شود.

پیوند لایه‌ای پشت قرنیه (کراتوپلاستی لایه‌ای خلفی) با لیزر فمتوسکند

این روش برای تعویض لایه‌های داخلی قرنیه، به ویژه لایه اندوتلیوم، انجام می‌شود و نسبت به پیوند کامل مزایای زیادی دارد، مانند خطر رد پیوند کمتر و بهبود سریع‌تر دید.

دو نوع اصلی این جراحی عبارتند از:

·         DSAEK: پیوند با برداشتن لایه دسمه

·         DMEK: پیوند با لایه نازک‌تر و دقیق‌تر دسمه و اندوتلیوم

در این جراحی‌ها، لیزر فمتوسکند به جراح کمک می‌کند تا لایه دسمه بیمار را با دقت بالاتر برداشته و پیوند اهدایی را دقیق‌تر آماده کند. این برش‌های صاف و منظم باعث چسبندگی بهتر پیوند و کاهش احتمال جدا شدن آن می‌شوند.

همچنین در مرحله دسمتورتکسیس (برداشتن لایه آسیب‌دیده دسمه)، استفاده از لیزر فمتوسکند موجب برش‌های یکدست‌تر و دقیق‌تر شده و نتیجه عمل را بهبود می‌بخشد.

مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از لیزر در این جراحی‌ها، آسیب سلولی مشابه روش دستی دارد، اما مشکلاتی مانند جدا شدن پیوند در روزهای اول کمتر مشاهده می‌شود.

کراتو فاکی استرومایی با لیزر فمتوسکند (FSL)

کراتو فاکی استرومایی یک جراحی اصلاح بینایی است که در آن لایه‌های قرنیه برداشته نمی‌شود. در روش‌های قدیمی، شکل دادن به عدسی (لنتیکول) و ایجاد جیب در قرنیه دشوار و نامنظم بود، اما با استفاده از لیزر فمتوسکند، این عمل بسیار دقیق‌تر و ایمن‌تر شده است.

مزایای استفاده از لیزر فمتوسکند در کراتو فاکی استرومایی

·         ایجاد جیب‌های صاف و یکدست در لایه استرومای قرنیه

·         ساخت عدسی‌های دقیق با ضخامت و اندازه مشخص

·         کاشت دقیق لنتیکول‌های SMILE یا قرنیه اهدایی

·         امکان ذخیره، انجماد و شکل‌دهی لنتیکول‌ها (محدب، مقعر، مثبت، منفی)

این روش به خصوص برای درمان بیماری کراتوکونوس بسیار موثر است و می‌تواند جایگزین مناسبی برای پیوند کامل قرنیه باشد. مطالعات نشان داده‌اند که این روش ایمن است و عوارضی مانند کدورت مداوم، سوراخ شدن قرنیه یا رد پیوند ندارد.

کاربردهای دیگر کراتو فاکی استرومایی

·         درمان دوربینی شدید

·         اصلاح وضعیت چشم در بیماران با نبود لنز طبیعی (آفاکی)

·         درمان پیرچشمی

·         کراتوپلاستی با افزودن لنتیکول برای مشکلات قرنیه، صلبیه و ناخنک

پیوند لایه بومن (BLT) با لیزر فمتوسکند

پیوند لایه بومن روشی نوین برای درمان قوز قرنیه است که می‌تواند از نیاز به پیوند کامل قرنیه جلوگیری کند. در این روش، یک لایه نازک بومن از اهداکننده گرفته و در جیب ایجاد شده در وسط لایه استرومای قرنیه بیمار کاشته می‌شود، بدون برداشتن بافت از قرنیه خود بیمار.

مزایای لیزر فمتوسکند در پیوند لایه بومن

·         ایجاد جیب دقیق با عمق مناسب و بدون سوراخ شدن

·         برش‌ها و حاشیه‌های صاف و یکنواخت

·         کاهش مشکلاتی مانند پارگی پیوند و سطح نامنظم

·         بهبود شکل و تثبیت قوز قرنیه

·         حفظ و بهبود بینایی

مطالعات نشان داده‌اند که موفقیت این روش بسیار بالاست و یکی از روش‌های مؤثر برای جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های قرنیه است.

جراحی ناخنک چشم با لیزر فمتوسکند

در جراحی ناخنک چشم، لیزر فمتوسکند جایگزین روش‌های دستی شده است. این تکنولوژی باعث پیوندهای دقیق‌تر و نازک‌تر با ضخامت یکنواخت می‌شود.

نتایج استفاده از لیزر فمتوسکند در جراحی ناخنک

·         نتایج بینایی مشابه روش دستی

·         کاهش عود ناخنک و آستیگماتیسم

·         کاهش ناراحتی چشم

·         بهبود زیبایی با 93٪ رضایت بیماران

کاربردهای دیگر لیزر فمتوسکند در جراحی چشم

لیزر فمتوسکند (FSL) به عنوان یک فناوری پیشرفته در جراحی‌های قرنیه کاربردهای متنوعی دارد که به بهبود دقت، ایمنی و نتایج درمانی کمک می‌کند:

·         کراتوپیگمنتاسیون با لیزر فمتوسکند: با استفاده از نرم‌افزارهای دقیق، امکان ایجاد طرح‌های خالکوبی روی قرنیه وجود دارد که به بهبود ظاهر چشم و کاهش علائم بیمار کمک می‌کند.

·         بیوپسی قرنیه با لیزر: برداشتن نمونه بافت قرنیه به صورت دقیق و کم‌تهاجمی برای تشخیص بهتر بیماری‌ها.

·         آماده‌سازی قرنیه برای جراحی‌های تخصصی: فراهم کردن برش‌های دقیق جهت افزایش موفقیت عمل‌های پیچیده چشم.

·         درمان کراتیت و کاشت قرنیه مصنوعی: استفاده محدود اما موثر در درمان عفونت‌های قرنیه و کاشت لنزهای مصنوعی.

روش‌های نوین درمان قوز قرنیه

دو تکنولوژی جدید و غیرتهاجمی که نوید آینده‌ای روشن‌تر در درمان قوز قرنیه (کراتوکونوس) را می‌دهند:

·         روش LYRIC: استفاده از پالس‌های کم‌انرژی لیزر برای تغییر ساختار قرنیه بدون آسیب بافتی، مناسب برای بیمارانی که نمی‌توانند تحت جراحی لیزیک قرار گیرند.

·         روش NLO CXL: به کارگیری لیزرهای کم‌انرژی برای سفت‌کردن و صاف‌کردن قرنیه و جلوگیری از پیشرفت بیماری قوز قرنیه.

نتیجه‌گیری

استفاده از لیزر فمتوسکند در جراحی‌های قرنیه، انکساری و درمان بیماری‌های مختلف چشم، به طور قابل توجهی باعث افزایش دقت، ایمنی و بهبود نتایج درمانی شده است. این فناوری پیشرفته، با ایجاد برش‌های منظم و قابل تکرار، توانسته جایگاه مهمی در جراحی‌های چشم کسب کند و تحولی در درمان مشکلات قرنیه ایجاد نماید.

فناوری‌های نوین همچنان در حال توسعه هستند و انتظار می‌رود در آینده، درمان‌های چشم به سطحی بالاتر از ایمنی و اثربخشی برسند.

منابع

  
  ۱.هان اس بی، لیو وای سی، محمد-نوریگا کی، مهتا جی اس. کاربرد لیزر فمتو ثانیه در جراحی سگمان قدامی. مجله چشم پزشکی. 2020؛ 2020:8263408. doi: 10.1155/2020/8263408. [ DOI ] [ مقاله رایگان PMC ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۲.کالو تی پی، گارسیا آر، موکای ای، جیاکومینی ان تی، د سوزا آر جی، بچارا اس جی. پیشرفت‌ها در فناوری لیزر فمتوثانیه. Clin Ophthalmol. 2016;10:697–703. doi: 10.2147/OPTH.S99741. [ DOI ] [ مقاله رایگان PMC ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۳.سیوفی ک، ژلزنیاک ل، مک‌ری س، روچا ک. م. لیزرهای فمتوثانیه در قرنیه و جراحی انکساری. مجله چشم پزشکی اکسپ. 2021؛ 205:108477. doi: 10.1016/j.exer.2021.108477. [ DOI ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۴.لاتز سی، آشاور تی، راتجن سی، میرشاهی ای. جراحی چشم با کمک لیزر فمتوثانیه: بررسی اجمالی و تأثیر مفهوم انرژی کم. میکروماشین‌ها (بازل) 2021؛12:122. doi: 10.3390/mi12020122. [ DOI ] [ مقاله رایگان PMC ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۵.فوئست ام، مهتا جی‌اس. پیشرفت‌ها در استخراج عدسک قرنیه با روش انکساری. مجله چشم‌پزشکی تایوان. 2021؛ 11: 113–21. doi: 10.4103/tjo.tjo_12_21. [ DOI ] [ مقاله رایگان PMC ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۶.وینکلر فون موهرنفلس سی، خرمنیا آر، سالگادو جی، وولنر سی، دونیتزکی سی، مایر ام و همکاران. اولین نتایج بالینی با یک سیستم لیزر فمتوثانیه جدید ۲۰۰ کیلوهرتز. Br J Ophthalmol. 2012;96:788–92. doi: 10.1136/bjophthalmol-2011-300073. [ DOI ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۷.کانکلرز پ، خرمنیا ر. ضخامت فلپ و خطر عوارض در میکروکراتوم مکانیکی و لیزر فمتوثانیه در محل کراتومیلوزیس: مروری بر مقالات و تحلیل آماری. Diagnostics (بازل) 2021;11:1588. doi: 10.3390/diagnostics11091588. [ DOI ] [ مقاله رایگان PMC ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۸.آن اچ، کیم جی کی، کیم سی کی، هان جی اچ، سئو کی وای، کیم ای کی و همکاران. مقایسه فلپ‌های کراتومیلوزیس لیزری درجا ایجاد شده توسط ۳ لیزر فمتوثانیه و یک میکروکراتوم. مجله جراحی انکساری آب مروارید. ۲۰۱۱؛ ۳۷: ۳۴۹–۵۷. doi: 10.1016/j.jcrs.2010.08.042. [ DOI ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۹.شتی آر، مالهوترا سی، دی سوزا اس، وادیا کی. WaveLight FS200 در مقابل هانساتوم لیزیک: تعیین حین عمل ویژگی‌های فلپ و قابلیت پیش‌بینی آن توسط سیستم تصویربرداری چشمی دامنه طیفی بیوپتیژن دستی. J Refract Surg. 2012;28:S815–20. doi: 10.3928/1081597X-20121005-01. [ DOI ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۱۰. (یا: ۱۰.)Farjo AA, Sugar A, Schallhorn SC, Majmudar PA, Tanzer DJ, Trattler WB, و همکاران. لیزرهای فمتوثانیه برای ایجاد فلپ لیزیک: گزارشی از آکادمی چشم پزشکی آمریکا. چشم پزشکی. 2013;120:e5–20. doi: 10.1016/j.ophtha.2012.08.013. [ DOI ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۱۱. (یا: ۱۱.)Eldaly ZH، Abdelsalam MA، Hussein MS، Nasr MA. مقایسه مورفولوژی و قابلیت پیش‌بینی فلپ keratomileusis لیزری درجا توسط لیزر فمتوثانیه WaveLight FS200 و میکروکراتوم moria: مطالعه توموگرافی انسجام نوری بخش قدامی. Korean J Ophthalmol. 2019;33:113–21. doi: 10.3341/kjo.2018.0035. [ DOI ] [ PMC free article ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]

·         ۱۲.کاهوآم-لوپز ن، ناواس آ، کاستیلو-سالگادو س، گراو-هرناندز ای او، خیمنز-کرونا آ، ایبارا آ. کراتومیلوزیس درجا با کمک لیزر (LASIK) با میکروکراتوم مکانیکی در مقایسه با لیزیک با لیزر فمتوثانیه برای لیزیک در بزرگسالان مبتلا به نزدیک‌بینی یا آستیگماتیسم نزدیک‌بین. Cochrane Database Syst Rev. 2020;4:CD012946. doi: 10.1002/14651858.CD012946.pub2. [ DOI ] [ PMC free article ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]