قبل از آنکه تصمیم بگیرید دندان عقل تان را بکشید، لازم است مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل را بشناسید تا از رفتارهای اشتباه خطرناک مثل تف کردن شدید بزاق دهان جلوگیری کنید و حتی در این زمینه به اطرافیانتان هم کمک کنید؛ اما قبلش باید بدانید که اصلاً دندان های عقل جزء دندان های مهم و ضروری زندگی‌تان نیستند و فقط یک یادگاری از تکامل بقایای نسل گذشته مان که خام خوار بوده‌اند است و اگر جایی شنیدید «مولر سوم» بدانید که همان دندان عقل است که از سن 17 تا 25 سالگی شروع به رشد می‌کند؛ اما در خیلی از فک‌ها فضای کافی ندارد و منجر به فشار بر روی سایر دندان‌ها می‌شود که در این مواقع دندانپزشک اگر لازم ببیند؛ برای حفظ بهداشت دهان آن‌ها را می‌کشد و در مواقع ضروری برای خارج کردن از روش جراحی استفاده می‌کند که نحوۀ مراقبت بعد از جراحی دندان عقل با کشیدن دندان عقل متفاوت است که در ادامه تفاوت های آن را متوجه خواهیم شد.

10 توصیۀ مهم و ضروری مراقبت بعد از کشیدن دندان عقل

بدون شک، بعد از کشیدن دندان عقل با شرایط دردناک و کلافه کننده‌ای همچون خونریزی، تورم و درد با توجه به شرایط فیزیکی، نوع لثه، پیچیدگی، سفتی و استحکام ریشۀ دندان عقل مواجه می‌شویم که شرایط هر بیمار باتوجه به محل قرارگیری ذندان، نوع فک و سفتی ریشه متفاوت است که با رعایت اصول مراقبت بعد از کشیدن دندان عقل روند درمان را می توان خیلی سریع‌ کاهش داد؛ مدت زمان دوران نقاهت را با انجام چند نکتۀ طلایی به حداقل رساند و سرعت ترمیم را افزایش داد.

پس با روش هایی که در زیر معرفی شده کنترل درد را به آسانی مدیریت کنید؛ همچنین در صورتی که به دلیل مشکلات مالی از درد دندان عقل به ستوه آمده‌اید با وام سلامت کارت با شرایط اقساط از خدمات دندانپزشکی می‌توانید، استفاده کنید.

وام سلامت کارت

1. حفاظت از لختۀ خون ایجاد شده

لختۀ خون بعد از کشیدن دندان عقل برای محافظت از لثه و شکل گیری زود هنگام استخوان و برای جلوگیری از عفونت به شکل طبیعی بر روی ناحیه‌ای از لثه که  دندان از آن جدا شده شکل می‌گیرد. نکتۀ اصلی اینجاست که بعد از کشیدن دندان باید خیلی مراقب باشیم تا لختۀ ایجاد شده از بین نرود و جدا نشود؛ پس از هر نوع دستکاری و زبان زدن در این ناحیه به شدت خودداری کنید و گاز استریل را که برای جلوگیری از خونریزی در جای خالی دندان دندانپزشکتان قرار می‌دهد حداقل به مدت 1 تا 2 ساعت در دهان‌ نگه بدارید و بعد از گذشت این زمان آن را به آرامی خارج کنید.

بعد از برداشتن گاز اگر خونریزی سطحی داشته باشید و در بزاق دهان‌تان  تا 24 ساعت خون مشاهده کردید؛ جای هیچ نگرانی نیست و بدانید  این اتفاق کاملاً طبیعی است؛ اما این گاز نیاز به تعویض دارد و اگر گاز استریل نداشتید، خیلی راحت از چای کیسه‌ای استفاده کنید تا خونریزی اتفاق نیفتد.

حالا این سؤال پیش می‌آید که چه مدت گاز اولیه که دندانپزشک در دهان‌ گذاشته باید نگه بداریم؟

حداقل بین  30 دقیقه تا 45 دقیقه بر روی دهان قرار  بدهید و  لازم است که کمی هم روی آن فشار  بدهید تا عمل انقباض و بسته شدن لختۀ خون زودتر شکل بگیره.

بعد از کشیدن دندان عقل درد بلافاصله با از بین رفتن بی‌حسی آغاز می‌شود که بنا به توصیه پزشک خوردن مسکن‌هایی همچون ژلوفن، کدئین، ایبوپروفن و در موارد شدیدتر دگزامتازون، بتامتازون و دیکلوفناک شدت درد خیلی کم و قابل تحمل می گردد.

توجه داشته باشید خوردن خودسرانۀ مسکن بدون مشورت پزشک خطرناک است.

2. راه کار آسان برای از بین بردن تورم؛ استفاده از کیسۀ یخ

بعد از کشیدن دندان عقل بعضی از بیماران با توجه به نوع ریشۀ دندان بر روی صورت و زیر چشم شان تورم ایجاد می‌شود که با گذاشتن کیسۀ یخ بر روی این نواحی تا حد زیادی  شدت تورم و درد کاهش می‌یابد.

روش انجام: نیم ساعت بعد از کشیدن دندان عقل می‌توانید؛ برای جلوگیری از تورم کیسۀ یخ بگذارید تا از کبودی و زردی احتمالی در ناحیه زیر چشم یا گونه جلوگیری شود.

نیم ساعت قبل از خواب هم برای جلوگیری یا کاهش تورم می‌توانید کیسۀ یخ بگذارید؛ همچنین در شرایطی از کیسۀ یخ برای کاهش خونریزی و درد هم می‌شود، استفاده کرد.

نکته: از قرار دادن یخ بر روی پوست به صورت مستقیم به علت ایجاد آسیب به بافت های اطراف و ناحیه پوست جداً پرهیز کنید.

3. استفاده از حوله و کیسۀ آب گرم برای کاهش دردِگوش ناشی از  دندان عقل کشیده شده

بعضی از افراد بعد از کشیدن دندان عقل دچار گوش درد شدید می‌شوند که با گذاشتن حولۀ گرم یا کیسۀ گرم بر روی فک یا گوش انقباضات فک کاهش می‌یابد و درد عضلات ناشی از فشار خیلی کم می‌شود.

نکتۀ مهم:

گذاشتن کیسۀ آب گرم یا دستمال و حولۀ گرم نباید در روز اول قبل شکل گیری لختۀ خون گذاشته شود.

4. نحوۀ  غذا خوردن بعد از کشیدن دندان عقل

به دلیل درد زیاد خیلی از بیماران از خوردن غذا منصرف می‌شوند؛ اما فراموش نکنید که لازم است، فکتان حرکت داشته باشد تا روند درمان زودتر و سریع‌تر شکل بگیرد. در این شرایط حتماً از غذاهای نرم و پر کالری استفاده کنید؛ چون موجب تقویت سیستم ایمنی و حرکت فک شده و طول درمان را کاهش می‌دهد. بهترین غذاها بعد از کشیدن دندان عقل شامل فرنی، پوره، سیب زمینی، سوپ، اسموت، حلیم، فرنی، پودینگ، شله زرد، عدسی، ماست و بستنی است.

5. روش صحیح نوشیدن مایعات بعد از کشیدن دندان عقل

بعد از کشیدن دندان عقل باید زیاد مایعات بنوشید و حداقل لازم است 5 تا 6 لیوان مایعات ولرم و سرد بنوشید و از نی به هیچ وجه استفاده نکنید؛ چون نی لختۀ خونی را که برای ترمیم بر روی لثه ایجاد شده، بر اثر فشار و مک زدن در نواحی اطراف لثه از بین می‌برد و موجب کنده شدن آن می‌شود که همین اتفاق بسیار خطرناک است و منجر به بروز عفونت و خونریزی شدید می‌شود.

بهترین نوشیدنی ها بعد از کشیدن دندان عقل: آب، آب پرتقال، آب ولرم، شیر سرد

6. خوردن آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت

متخصصان دندانپزشک بنا به شرای بیمار که ممکن است بین 8 تا 12 ساعت باشد؛ برای جلوگیری از عفونت، تب، چرک آنتی بیوتیک تجویز می‌کنند که لازم است، سر زمان تعیین شده طبق نسخۀ پزشک مصرف شود.

آنتی بیوتیک های مرسوم: قرص آزیترومایسین، کلیندامایسین، آموکسی سیلین، سفیکسیم هستند.

توجه داشته باشید که خوردن زیاد آنتی بیوتی موجب اسهال، حالت سرگیجه و تهوع می شود و در دراز مدت بر روی آنزیم های کبد اثر منفی می گذارد.

پس لطفاً از مصرف خودسرانۀ آنتی بیوتیک جداً پرهیز کنید!

7. روش صحیح شستشوی دهان و دندان (مسواک زدن) بعد از خروج دندان عقل

بعد از کشیدن دندان عقل می‌توان در همان شب اول هم مسواک زد؛ اما مسواک زدن باید خیلی آرام و آهسته باشد و بهتر است جنس مسواک نرم باشد تا لختۀ خون کنده نشود و اگر ترس از مسواک زدن دارید، با آب نمک دهان تان را بشویید. لازم است چند ثانیه آب نمک را در دهان نگه دارید و سپس به آرامی آب نمک را از دهان خارج کنید.

استفاده از دهان شویه های بدون الکل برای جلوگیری از عفونت بسیار لازم و ضروری است.

8. نحوۀ صحیح خوابیدن بعد از در آوردن دندان عقل

بعد از خارج کردن دندان عقل در هنگام خوابیدن حتماً باید سر از سطح زمین  کمی بالاتر باشد و نیاز است که از بالشت اضافه استفاده کنید و فراموش نکنید که هیچ گاز استریلی در دهان در هنگام خوابیدن نباید باقی بماند.

سمت خواب باید به پهلو باشد و بدن بر خلاف جهت نقطۀ عمل دراز بکشید و اگر درد زیاد دارید. برای خواب بهتر و راحت تر با توصیه پزشک قبل از خواب یک آرام بخش بخورید.

9. ممنوعیت استفاده از وسایل نقلیه شخصی بعد از جراحی دندان عقل

بعد از کشیدن دندان عقل بدون شک، متخصص به شما داروهای ضد درد تجویز می‌کند که اغلب دارای عوارضی مثل سرگیجه، حالت منگی، کاهش دید است که  بهتر است در روز اول رانندگی نکنید و حتماً بعد از کشیدن دندان عقل یک همراه کنارتان باشید؛ چون بعضی از بیماران دچار افت فشار می‌شوند. البته، این وابسته به شرایطی است که به بیمار داروی آرام بخش داده باشند که در این حالت رانندگی خطرناک است.

10. کنار گذاشتن سیگار و  نوشیدنی های الکی

مصرف نوشیدنی‌های الکلی با داروهای مسکن و آنتی بیوتیک احتمال عوارض تداخل دارویی را بالا می‌برد و  میزان تحریک در این ناحیه را افزایش می‌دهد؛ همچنین شدت ضربان قلب را بالا می‌برد.

از سوی دیگر، استعمال دخانیات موجب بروز عفونت و حفرۀ خشک می‌شود که به دلیل مونوکسید کربن حاصل از دخانیات است. پس برای حفظ لختۀ خون و جلوگیری از ایجاد حفرۀ خشک که منجر به بروز عفونت و بوی بد دهان می‌شود، از خوردن الکل و کشیدن سیگار و مصرف هر نوع دخانیات پرهیز کنید.

خطر از بین رفتن لختۀ خون بعد از کشیدن دندان عقل

در زمانی که لختۀ خون شکل نگیرد، جای خالی دندان به حالت گودی تو خالی می‌ماند که به آن «سوکت خشک» می‌گویند. در این زمان حتماً لازم است به پزشکتان اطلاع دهید تا این ناحیه را پانسمان کند و نحوه مراقبت را دقیق برایتان شرح دهد تا از بروز عفونت، چرک و بوی بد دهان جلوگیری کند.

مراقبت‌ های بعد از جراحی دندان عقل

گاهی، دندان های عقل قصد خروج از لثه را ندارند به این دلیل که یا فضای مناسبی برای بیرون آمدن پیدا نمی‌کنند یا آنقدر فضا محدود است که کج در می‌آیند و در شرایطی حتی در زیر لثه در حالت پنهان یا نهفته به حالت خوابیده باقی می‌مانند، در این حالت اوضاع خیلی سخت می‌شود؛ چون موجب  فشار به سایر دندان ها و سایر ریشه‌های دندان های کناری و پوسیدگی آن‌ها  می‌شود و لثه‌ها را تحلیل می‌دهد و  نظم دندان‌های جلویی را تغییر می‌دهد و در شرایط بدتر منجر به کیست و دردهای مزمن می‌شود.

فرد در این شرایط خاص برای رهایی از دندان عقل باید حتماً جراحی کند که روش های مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل کمی متفاوت‌تر است. اگر دندان شما نیاز به جراحی دارد لازم است که مراقبت‌های پس از جراحی دندان عقل را انجام دهید:

آمادگی برای کشیدن و جراحی دندان عقل

قبل از تصمیم به کشیدن مولرهای سوم دندان چه به صورت کشیدن یا جراحی باید از متخصص خود این سؤالات مهم را بپرسید تا عمل راحت و بدون دردسری داشته باشید.

• آیا بعد از عمل نیاز به همراه دارم؟
• چندتا از دندان هایم نیاز به کشیدن یا جراحی دارد؟
• از خوردن چه غذاهایی باید پرهیز کنم؟
• آیا محدودیت خوردن دارویی داریم؟
• چه کارهایی لازم است که قبل از جراحی انجام دهم؟
• آیا بعد از جراحی نیاز است که معاینه شوم؟

چگونه از خونریزی شدید پس از عمل دندان عقل جلوگیری کنیم؟

ایجاد فشار مستقیم: پس از عمل لازم است بر روی ناحیه که گاز بر روی آن گذاشته شده به مدت حداقل 30 دقیقه فشار ملایمی وارد کنید تا سطح خونریزی کاهش یابد و متوقف شود.

بالا نگه داشتن سر:  برای کاهش فشار خون در ناحیه مورد نظر لازم است سر کمی بالا نگه داشته شود که بهتر است از بالشت اضافی استفاده کنید.

از کجا بفهمیم که خونریزی مان بعد از جراحی دندان عقل شدید است؟

میزان خونریزی: اگر خونریزی ادامه دار باشد و حجم خون از ناحیه مورد نظر بسیار زیاد باشد و دهانتان پیوسته پر از خون شده و حجم خون کاهش پیدا نمی کند.

مدت زمان خونریزی: طول زمان خونریزی از نیم ساعت بیشتر شده باشد و احساس شدید ضعف، سرگیجه و عدم تحرک، افزایش ضربان قلب و تنگی نفس داشته باشید لازم است به سرعت به دندانپزشک خود مراجعه کنید و یا به بیمارستان بروید.

سؤالات متداول

 کاهش معجزه‌ آسای درد دندان عقل با مراقبت‌های ویژه   

رعایت بایدها و نبایدها بعد از کشیدن دندان عقل موجب کاهش درد و بهبود روند درمان می‌شود که اگر با به کارگیری صحیح مراقبت پس از کشیدن دندان عقل  این روش‌ها همچنان شدت درد یا خونریزی بعد از 3 روز مانند روز اول ادامه داشته باشد، سریع با پزشکتان باید تماس بگیرید تا منجر به اتفاقات خطرناکی مثل ترشحات چرکی و خونریزی شدیدتر نشود.